Ege Denizi’nde yaşanan depremleri uzmanlar değerlendirdi
Ege Denizi günlerdir adeta beşik üzere sallanıyor.
Bölgede 28 Ocak’ta başlayan sismik hareketler, aralıksız bir biçimde ve günlerdir tesirini gösteriyor.
Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı (AFAD), sarsıntı fırtınasında kaydedilen sarsıntı sayısının 400’ün üzerine çıktığını açıkladı.
Bunun üzerine Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Zelzele Araştırma ve Uygulama Merkezi (DAUM) Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir, Ege Denizi’nde artan sismik hareketlilikle ilgili değerlendirmelerde bulundu.
Sözbilir, 28 Ocak’tan bu yana Ege Denizi’nde kaydedilen 400’ün üzerinde sarsıntının olağan bir durum olmadığını söyledi.
“ÇOK SAYIDA VOLKAN VAR VE AKTİF”
Yunan bilim insanlarının oluşan sarsıntıları “fayla bağlı tektonik kökenli” olarak açıkladığını anımsatan Sözbilir, kendisi de dahil Türkiye’deki kimi uzmanların volkanik aktifliğin de bu sistemde yer aldığını düşündüğünü lisana getirdi.
Bölgenin volkanik bir ada sınıfında değerlendirildiğini anlatan Sözbilir, “Çok sayıda volkan var. Zelzele fırtınası Santorini volkanının çabucak kuzeyinde gerçekleşiyor. Münasebetiyle oradaki aktiflik birebir vakitte hidrotermal kökenli yahut jeotermal kökenli de olabilir. Magmanın üst hakikat çıkışıyla bağlı aktivite de olabilir. Yani yalnızca bunu tektonik manada tabir etmek çok güç.” tabirlerini kullandı.
Prof. Dr. Sözbilir, Yunanistan’dan Bodrum’a kadar çok sayıda volkanın bulunduğunu ve kıymetli bir kısmının da etkin olduğunu vurguladı.
“TÜRKİYE’Yİ ÇOK FAZLA ETKİLEMEYECEK DEPREMLER”
Fayların volkanik aktiviteyle de çalışabildiğine dikkati çeken Sözbilir, şunları kaydetti:
Orası çok sayıda volkanın yer aldığı bir bölge. Büyük olasılıkla oradaki faylar da birbirini tetikliyor. Daha geride Girit’in güneyinde büyük ölçekli bir fay çizgisi var. Onun güneyi Afrika, kuzeyi Anadolu olarak kabul ediliyor ve bu çizgi üzerinde derin odaklı sarsıntılar gerçekleşir. Şu anda bizim yaşadığımız sarsıntılar sığ odaklı. Yani 5 kilometre ile 25 kilometre ortasındaki Ege kabuğunun üst kısımlarında gerçekleşiyor.
Geçmişte burada 40, 50, 100 kilometre derinlikli sarsıntılar de olmuş. O basamağa gelirse sorun biraz daha büyür. Şu anda yaşananlar Türkiye’yi çok fazla etkilemeyecek sarsıntılar, 7 büyüklüğünde olsa bile Türkiye’de batı kıyıları etkilenmeyecek ancak bölgede tsunami tehlikesi var.
Özellikle Bodrum taraflarında 1956 yılında yaşanan sarsıntı sonrası 1-2 metre civarında bir tsunami girişi olmuş. Hasebiyle şu andaki sarsıntı fırtınasına Santorini etrafındaki faylarla birlikte volkanın aktivitesi olarak kıymetlendirebiliriz. Yani Türkiye’deki rastgele bir fayı tetikleyecek bir zelzele değil bu.
Sözbilir, başka fayların tetiklenmesi durumunda büyük ölçekli bir zelzelenin olabileceğini lakin şu an bölgede o denli bir beklentinin bulunmadığını aktardı.
“SU ÇEKİLMESİ ZELZELEYLE İLGİLİ DEĞİL”
Deprem fırtınasının aylarca sürebileceğini hatırlatan Sözbilir, 2011 yılında bölgede sarsıntıların yaşandığını lakin gerisinden volkanik faaliyet olmadığını belirtti.
Sosyal medyada İzmir Körfezi kıyılarında suların çekildiği tarafında paylaşımlar olduğunu hatırlatan Sözbilir, “Şu andaki suların çekilmesi büyük olasılıkla tabiat olaylarıyla bağlantılı. Yani şu anda olağan kendi doğal ortamda da sular çekilebiliyor. Gelgit olayları yaşanabiliyor, Ay’a bağlı hareketler olabiliyor. Bunların sarsıntıyla ilgili olduğunu düşünmüyorum.” şeklinde konuştu.
“FAYIN KIRILMASI HALİNDE…”
Gazi Üniversitesi Afet İdaresi ve Sarsıntı Mühendisliği Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Abdussamet Arslan da yaşanan zelzelelerin “Helen Yayı-Pliny çukuru fayı” üzerinde daha fazla etkin olduğunu söz etti.
Yaşananların bölgede önemli fay kırılma mümkünlüğünün yüksek olduğunu gösterdiğini aktaran Arslan, “Fayın kırılması halinde aletsel büyüklüğü 7,0-7,5 aralığında bir sarsıntı üretebileceği öngörülmektedir. Literatürdeki sismotektonik bilgilere nazaran, Afrika levhası 410-420 kilometre aralık derinliğe kadar İstanbul’un altına kadar ulaşmaktadır.
Aşağıda Güney Ege Denizi ve Santorini Bölgesi’ndeki canlı fay zonları görülmektedir. Helen Yayı olarak isimlendirilen ana fay bölgesi Türkiye’nin güneybatısını etkileme potansiyelini barındırmaktadır. Hasebiyle ülkemizin güneybatı bölgesindeki yerleşim yerlerinde tedbir alınmasında yarar görüyorum.” diye konuştu.
