Türkiye, Afrika’daki nüfuzunu artırma stratejisini kararlılıkla sürdürüyor.

Afrika Boynuzu’nda kıymetli diplomatik muvaffakiyetler kazanan Türkiye, Somali ile Etiyopya ortasındaki deniz ve liman krizini tahlile kavuşturmasının akabinde Sudan’da yaşanan insani kriz için de harekete geçti.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, El-Burhan ile 13 Aralık’ta bir telefon görüşmesi gerçekleştirmişti.

Erdoğan, görüşmede Sudan’da “sulh ve istikrarın sağlanması, toprak bütünlüğü ve egemenliğinin korunması” ve “BAE ile ortasındaki uyuşmazlıkların giderilmesi” için Türkiye’nin arabuluculuk yapması teklifinde bulunmuştu.

TEKLİF MEMNUNİYETLE KARŞILANDI

El-Burhan, Türkiye’nin Sudan’a olan dayanağını memnuniyetle karşıladığını lisana getirmişti.

El-Burhan ayrıyeten bölgede barış ve istikrara yönelik uğraşlarını ve bölgesel ve milletlerarası seviyede birçok mevzuyu muvaffakiyetle ele almasından ötürü Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı tebrik etmiş ve onu Afrika’da emniyetli bir aktör olarak nitelemişti.

Sudan’da ordu ile HDK ortasındaki savaşın durdurulması için Türkiye’nin her türlü rolünü memnuniyetle karşıladığını belirten Burhan, Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan ve hükümetinin Sudan halkını ve tercihlerini destekleme konusundaki tavrına olan inancının altını çizmişti.

“SUDAN’IN TÜRKİYE ÜZERE DOSTLARA İHTİYACI VAR”

Fransız haber ajansı AFP’de yer alan habere nazaran, Port Sudan’da El-Burhan ile Türkiye Dışişleri Bakan Yardımcısı Burhanettin Duran ortasında gerçekleşen görüşmenin ardından Sudan Dışişleri Bakanı Ali Yusuf, görüşmede El-Burhan’ın, Türkiye’nin teklifini kabul ettiği belirtildi.

Yusuf, “Sudan’ın Türkiye üzere kardeşlere ve dostlara gereksinimi var” dedi ve “girişimin Sudan’da barışın sağlanmasına yol açabileceğini” kelamlarına ekledi.

TÜRKİYE’NİN EFORLARI ÖVGÜLERE BAHİS OLDU

Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), de Aralık ayı sonunda Türkiye’nin Sudan’daki krize tahlil bulmaya yönelik diplomatik gayretlerini memnuniyetle karşıladığını ve bu bahiste Ankara ile işbirliği ve uyum yapmaya hazır olduğunu açıklamıştı.

BAE Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, Türkiye’nin Sudan’daki krize tahlil bulmaya yönelik gayretlerinden övgüyle kelam edilmiş ve “Bu gayretler, Türkiye’nin bölgede barış ve istikrarı destekleme, ülkeler ortasında münasebetlerin güçlenmesine katkıda bulunma konusundaki derin kararlılığını yansıtmaktadır.” sözlerine yer verilmişti.

SUDAN’DA NELER OLUYOR

Sudan’daki iç savaşın temelleri, 2019 yılında halkın 30 yıldır iktidarda olan Devlet Başkanı Ömer El Beşir’i devirerek demokrasi talep etmesiyle atıldı. Halk ayaklanmasının akabinde, siviller ve askerler süreksiz bir ortak hükümet kurarak ülkeyi yönetmeye başladı. Fakat bu paydaşlık uzun ömürlü olmadı.

2021 yılında General Abdülfettah el-Burhan, bir darbe gerçekleştirerek idaresi büsbütün ele geçirdi. Başlangıçta El-Burhan’a takviye veren General Muhammed Hamdan Dagalo liderliğindeki Süratli Takviye Güçleri (RSF), vakitle orduya iştirak ve idare konusunda El-Burhan ile uyuşmazlığa düştü.

Özellikle, yaklaşık 100 bin kişilik Süratli Dayanak Güçleri’nin orduya nasıl entegre edileceği ve bu süreçte yetki paylaşımının nasıl olacağı mevzularındaki fikir ayrılıkları, iki başkan ortasındaki tansiyonu artırdı. Bu tansiyon, 15 Nisan 2023’te silahlı bir çatışmaya dönüşerek ülkede iç savaşın patlak vermesine yol açtı.

BAE’NİN ROLÜ

Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Sudan’daki iç savaşta kilit aktörlerden biri olarak görülüyor. Sudan hükümeti, BAE’yi Süratli Dayanak Güçleri’ne (RSF) silah sağlamakla suçlarken, Sudan ordusu RSF’nin BAE imali insansız hava araçlarıyla Çad üzerinden taarruzlar düzenlediğini öne sürüyor. Lakin BAE, bu argümanları kesin bir lisanla reddediyor.

Amerikan Kongresi’nden iki üye, BAE’nin Beyaz Saray’a RSF’yi silahlandırmayacağına dair teminat verdiğini açıkladı. Öte yandan, BAE, Türkiye’nin arabuluculuk teklifini kabul ederek bu bahiste diplomatik gayretler için iş birliğine açık olduğunu duyurdu.

Bağımsız uzmanlar, RSF’ye yönelik silah tedarikinin kesilmesinin, iç savaşı sona erdirmek için kritik bir adım olacağına dikkat çekiyor. Bu durum, Sudan’daki çatışmaların bitirilmesi yolunda memleketler arası arabuluculuk gayretlerinin kıymetini bir defa daha ortaya koyuyor.