Dünyanın gündeminde bugün ne var
Dünyanın farklı bölgelerinde yaşanan olaylar, sırf lokal sonları değil, global istikrarları de etkiliyor.
Art arda gelen grev kararları, yasal düzenlemeler, güvenlik tedbirleri ve halk hareketleri, birçok ülkede idareyle toplum ortasında yeni imtihanlara yol açıyor.
Hükûmetlerin attığı adımlar kamuoyunda tartışma yaratırken, milletlerarası medya yaşananları mercek altına alarak geniş yankı bulmalarına neden oluyor.
Bugün dünya kamuoyunun dikkatini çeken esas gelişmeleri derledik.
ABD’DE YENİ KRİZ:OBAMA DEVRİNE İLİŞKİN ‘İHANET’ BELGELERİ AÇIĞA ÇIKTI
ABD’de başkanı Donald Trump’ın, kendisinden evvelki liderlere yönelik başlattığı hesaplaşma derinleşiyor.
Beyaz Saray İstihbarat Yöneticisi Tulsi Gabbard, 2016 seçimlerine Rusya’nın müdahalesine ait istihbarat raporunun “üretilmiş” olduğunu öne sürerek, eski Lider Barack Obama’yı maksat aldı. Gabbard’ın kamuoyuna sunduğu zımnî belgelerle birlikte Adalet Bakanlığı, Obama’ya yönelik hukuki adımların değerlendirileceğini duyurdu.
Trump’ın, 2016 seçimlerinde Rusya’nın kendisini desteklediğine dair tezleri “siyasi komplo” olarak nitelendirip Obama’yı “vatana ihanetle” suçlamasının çabucak akabinde gelen bu gelişme, ABD istihbarat tarihindeki en sert iç hesaplaşmalardan biri olarak kayda geçti.
Gabbard’ın açıkladığı evraklar, Trump’ın birinci periyodunda Cumhuriyetçiler tarafından hazırlanan ve CIA merkezinde kilitli kasalarda saklanan bir Kongre raporuna dayanıyor. Dokümanlarda, 2017’de yayınlanan ve Putin’in Trump’ı desteklediği sonucuna varan istihbarat değerlendirmesinin desteğinin zayıf, hatta kasıtlı formda yönlendirilmiş olduğu savunuluyor. Lakin tıpkı dokümanlar, değerlendirmeyi büsbütün “uydurma” ilan etmektense, istihbarat kaynaklarının yetersizliğine işaret ediyor.
CIA eski yöneticisi John Brennan ve devrin istihbarat önderlerinin, “Putin Trump’ı istiyordu” değerlendirmesini raporda tutmakta ısrar ettikleri, buna birtakım analistlerin itiraz ettiği de evraklarda yer aldı.
“OBAMA BİLEREK UYDURMA İSTİHBARAT OPERASYONU YÖNETTİ”
Demokratlar ise Gabbard’ın adımını, Trump idaresinin Jeffrey Epstein belgesinden dikkat dağıtma teşebbüsü olarak pahalandırıyor. Senato İstihbarat Kurulu Lider Yardımcısı Mark Warner, “ABD’nin Rusya’daki en hassas kaynaklarını tehlikeye atan bir hamle” yorumunda bulundu.
Öte yandan, Trump’ın birinci devrinde atadığı özel savcı John Durham da dahil olmak üzere bugüne dek hiçbir resmi soruşturmada Obama yahut istihbarat yetkilileri hakkında kabahat duyurusunda bulunulmadı. Birebir biçimde, 2020’de Cumhuriyetçilerin liderlik ettiği Senato İstihbarat Kurulu da, Rusya’nın Trump lehine çalıştığı tarafındaki istihbaratın “makul ve sağlam” temellere dayandığını belirtmişti.
Ancak Trump cephesi, artık beş yıl evvel hazırlanan bu dokümanla, Obama’nın “bilerek geçersiz bir istihbarat operasyonunu yönettiği” argümanını tekrar canlandırdı. Gabbard’ın Beyaz Saray’da yaptığı açıklamada, “Elimizdeki dokümanlar, Obama’nın liderliğinde yürütülen kasıtlı bir bilgi üretim sürecini ortaya koyuyor” tabirleri dikkat çekti.
ABD istihbarat tarihinde bir liderin selefi hakkında “vatana ihanet” suçlamasına dolaylı dayanak vermesi birinci sefer yaşanıyor. Gelişmeler, 2024 seçimlerinden sonra güç istikrarının büsbütün Trump lehine döndüğü Washington’da, eski idarelere karşı başlatılan “rövanş dönemi”nin yeni bir etaba geçtiğini gösteriyor.
“TRUMP YAPAY ZEKANIN PERİ ANNESİ HALİNE GELDİ”
ABD Başkanı Donald Trump, ikinci başkanlık devrinde yapay zekâyı (YZ) ülkenin global liderliğini tekrar tesis etmek için stratejik bir araç haline getirdi. Beyaz Saray’ın bugün açıkladığı 23 sayfalık “Yapay Zekâ Hareket Planı”, Washington’un bu alandaki tüm pürüzleri kaldırma ve özel kesime sınırsız alan açma kararlılığını ortaya koydu.
Trump’ın daha evvel imzaladığı başkanlık kararnamesinin akabinde hazırlanan plan, üç ana başlıkta şekilleniyor: yapay zekâ inovasyonunun hızlandırılması, altyapı yatırımlarının artırılması ve Amerikan şirketlerinin global alanda desteklenmesi.
Plan, başta OpenAI, Google, Anthropic ve Microsoft üzere şirketlerin teklifleriyle şekillendi. Trump, konuşmasında bu firmaları överek “Amerikan dehası dünyayı tekrar inşa ediyor” dedi. Beyaz Saray danışmanlarının ortasında eski teknoloji yatırımcıları, start-up kurucuları ve büyük fon temsilcileri bulunuyor.
Planla birlikte, yapay zekâ kesimindeki etraf düzenlemeleri, federal kontroller ve data kullanımıyla ilgili sınırlamalar kaldırılacak. Data merkezleri ve güç altyapısı yatırımları hızlandırılacak. Bilhassa, Clean Air Act ve Clean Water Act üzere etraf maddelerinin AI projeleri açısından esnetileceği bildirildi.
ASKERİYEYE YAPAY ZEKA ZORUNLULUĞU
Trump idaresi, Pentagon’un yapay zekâ yatırımlarını artırmasını da zarurî hâle getiriyor. Açıklamaya nazaran, OpenAI, xAI, Anthropic ve Google üzere firmalarla 200 milyon dolara kadar varan savunma kontratları imzalandı. Evrakta, “ABD Silahlı Kuvvetleri yapay zekâda global üstünlüğü sağlayamazsa, egemenliğini kaybeder” sözü yer aldı.
Plan, kamu hizmetlerinden sıhhat dalına, tarımdan bilimsel araştırmalara kadar devletin tüm kurumlarının yapay zekâyı etkin formda kullanmasını hedefliyor. Yapay zekâ alanında faaliyet gösteren şirketlere vergi teşvikleri, alım garantileri ve AR-GE dayanağı de sağlanacak.
Belgenin birçok yerinde, Çin’in yapay zekâda elde ettiği ilerlemenin “Amerikan güvenliğine tehdit” olduğu belirtiliyor. Trump, konuşmasında “Düşman algoritmaların yönettiği bir gezegende yaşamayacağız” diyerek Çin’i gaye aldı.
Plan, yapay zekâ modellerinin telifli içeriklerle eğitilmesinin hukuksal olduğunu savunuyor. Trump, “Yapay zekâ tıpkı beşerler üzere öğrenir, bu bir ihlal değildir” dedi. Ayrıyeten, hükümetin sadece “ideolojik önyargılardan arındırılmış” yapay zekâ modelleriyle çalışacağı açıklandı. DEI (çeşitlilik, eşitlik, kapsayıcılık), iklim değişikliği ve dezenformasyon üzere başlıklar risk çerçevesinden çıkarıldı.
ALMANYA’NIN GÜNDEMİ YUNANİSTAN’DAN GELEN MÜLTECİLER
2025’in birinci 5 ayında, Yunanistan’da sığınma hakkı alan yaklaşık 8 bin kişi Almanya’ya gelerek burada ikinci kere sığınma müracaatında bulundu.
Bu sayı geçen yıl 26 bini aşmıştı. Almanya İçişleri Bakanlığı, Schengen kuralları gereği sığınma hakkı verilen şahısların öteki bir AB ülkesinde tekrar sığınma talebinde bulunmasının yasak olduğunu hatırlatıyor. Lakin uygulamada önemli problemler yaşanıyor.
Federal Polis Sendikası (GdP), bilhassa havalimanlarında denetim eksikliklerine dikkat çekiyor.
GdP Başkanı Andreas Roßkopf, kara hudutlarında sıkı kontrol yapılırken, havalimanlarında mültecilerin neredeyse serbestçe ülkeye girdiğini belirtiyor. “Burada bir denetim zaafı var, bu durum Almanya’nın göç siyasetlerine ziyan veriyor. Polis hudut kapılarında ağır çalışıyor, lakin havalimanlarında denetim eksikliği var. Bu absürt ve kabul edilemez.” diyen Roßkopf, federal polise havalimanlarında daha geniş yetkiler verilmesini talep ediyor.
YUNANİSTAN GERİ GÖNDERİLEN MÜLTECİLERİ KABUL ETMEYE YANAŞMIYOR
Geçen ay Federal Yönetim Mahkemesi, sağlıklı ve çalışabilir mültecilerin Yunanistan’a geri gönderilmesini onayladı. Lakin Yunanistan idaresi, bu bireyleri geri kabul etmeye yanaşmıyor. Bu da Almanya’nın hudut dışı süreçlerinde kıymetli bir pürüz oluşturuyor.
Mülteci yardım kuruluşları ise Yunanistan’daki şartların insani açıdan kabul edilemez olduğunu vurguluyor. Almanya’da da bu durumun yarattığı toplumsal ve idari yük artarken, tesirli bir göç idaresi talebi yükseliyor.
Almanya’da, sığınma müracaatlarında yaşanan bu yoğunluk ve denetim eksikliğiyle uğraş etmek için havalimanlarındaki kontrolleri artırmak ve hudut dışı süreçlerini hızlandırmak zorunda olunduğu niyeti hakim.
Aksi takdirde, ikinci kere sığınma talebinde bulunanların sayısında artış yaşanması kaçınılmaz görünüyor.
ALMAN ORDUSU SAVUNMA KAPASİTESİNİ GÜÇLENDİRİYOR
Almanya, artan Rusya tehdidine karşı savunma kapasitesini süratle güçlendirmek istiyor.
Bundeswehr (Alman Silahlı Kuvvetleri) için gerekli materyal ve ekipmanların temininde yaşanan bürokratik ve yavaş süreçler, savunma yeteneklerinin geliştirilmesini engelliyor. Bu nedenle hükümet, satın alma prosedürlerini kolaylaştırmak ve hızlandırmak maksadıyla yeni bir yasa tasarısı hazırladı.
Mevcut durumda, kamu ihalelerinde direkt alım yapılabilen üst hudut 15 bin Euro ile hudutlu. Bu hududun üzerindeki alımlar için ayrıntılı ve uzun süren ihale süreçleri uygulanıyor.
Yeni tasarıyla birlikte, savunma için kritik ehemmiyete sahip gereç ve hizmetlerin alımlarında bu hudut 443 bin Euro’ya çıkarılacak. Böylelikle yaklaşık 8 bin ihalenin çok daha süratli tamamlanması hedefleniyor. İnşaat işleri için ise bu hudut 1 milyon Euro’ya yükseltiliyor. Bu da 4 bin kadar ihaleyi direkt alıma açacak.
“KUANTUM SIÇRAMASI”
Savunma Bakanı Boris Pistorius, bu değişikliği “kuantum sıçraması” (Almanca: Quantensprung) olarak tanımlıyor.
Bu söz, büyük ve süratli bir gelişmeyi anlatmak için kullanılıyor. Pistorius’a nazaran, artan güvenlik tehditlerine karşı Bundeswehr’in kapasitesini süratle artırmak gerekiyor lakin karmaşık satın alma prosedürleri bu muhtaçlığı engelliyor. Tasarı sayesinde savunma yeteneği güçlendirilecek ve gerektiğinde yeni teknoloji eserlerine daha hızlı erişilebilecek.
Ekonomi Bakanı Katherina Reiche ise Almanya’nın potansiyel tehditlerin önüne geçmek için teknolojik ve endüstriyel açıdan daha güçlü olması gerektiğini vurguladı.
Tasarı, yalnızca askeri gereçleri değil, tıpkı vakitte askeri tesislerin üretimi ve tamirini da kapsıyor. Ayrıyeten yeni teknolojiler ortasında hava savunma sistemleri, uydu yetenekleri, insansız hava araçları (dronlar), otonom sistemler ve yapay zeka (YZ) teknolojileri öncelikli olarak yer alıyor.
FRANSA’NIN KÜLTÜR BAKANI YOLSUZLUKLA YARGILANIYOR
Fransa’nın gündeminde, Kültür Bakanı Rachida Dati’nin yolsuzluk ve nüfuz ticareti tezleri yer alıyor. Dati, Renault-Nissan skandalıyla irtibatlı olarak yargılanmak üzere mahkemeye sevk edildi.
2010-2012 yılları ortasında avukatlık ve Avrupa Parlamentosu milletvekilliği yaptığı periyotta, kapalı lobicilik faaliyetleri kapsamında 900 bin euro aldığı teziyle suçlanıyor.
Kendisine “yolsuzluk”, “nüfuz ticareti”, “görev suistimali” ve “güveni berbata kullanma” üzere suçlamalar yöneltiliyor.
Fransa’da siyasi çevreler ve kamuoyu bu gelişmeye sert tepki gösterdi. Sol parti temsilcileri Dati’nin derhal istifa etmesini talep ediyor. Sosyalist Parti Genel Sekreteri Pierre Jouvet, Dati’yi “siyasi bir haydut” olarak nitelendirerek, “Bu skandal, kamu vazifesine ve halkın inancına ağır bir darbe. Bir kamu vazifelisi böylesi saklı ve yasal olmayan gelirler elde edemez. Bu, halkın devlete olan inancını sarsar” dedi. Dati ise suçlamaları reddediyor ve yargı sürecini “adilsiz ve usulsüz” olarak nitelendiriyor. Yargıçlara, savunma haklarını engelledikleri suçlamasında bulunuyor.
Siyasi rakipleri, Dati’nin Paris belediye başkanlığı adaylığı planlarını da tehlikeye atacağını düşünüyor. Solun önde gelen isimleri, halkın inancını zedeleyen bu durumun Dati’nin projelerini baltaladığını vurguluyor.
“PARİS’İN HALK İÇİN ÇALIŞAN PAK BİR BELEDİYE LİDERİNE MUHTAÇLIĞI VAR”
Örneğin, sosyalist milletvekili Emmanuel Grégoire, “Paris’e, yargılanan birinin değil, halk için çalışan pak bir belediye liderine gereksinimi var” sözlerini kullandı. Komünist senatör Ian Brossat ve Yeşiller Partisi temsilcisi David Belliard da emsal tenkitlerde bulunarak, sağ ve merkez sağ ittifakını “yolsuzluk çetesi” olarak nitelendirdi.
“BİZ AMERİKA DEĞİLİZ”
Macron’un partisi Renaissance içinde de tartışmalar yaşanıyor. Birtakım isimler Dati’nin istifa etmesini savunurken, Adalet Bakanı Gérald Darmanin gibi kimileri ise “masumiyet karinesine” vurgu yaparak takviye veriyor.
Eski bakan Clément Beaune ve birtakım partililer ise Dati’nin adalet sistemine yönelik saldırgan tavrını eleştirdi. Beaune, “Biz Amerika değiliz, yargıya hürmet göstermek zorundayız” dedi.
Ancak partideki bu bölünme, yaklaşan mahallî seçimler öncesi bir risk olarak görülüyor.
Rachida Dati’nin isimli süreci, Fransa siyasetinde güvenlik ve etik tartışmalarını yine alevlendirdi. Bu kriz, hükümetin prestijini zedeleyebilir ve siyasi istikrarları değiştirebilir. Dati ise pes etmeyerek, “Her şeyi sonuna kadar savunacağım” iletisi veriyor.
Ancak kamuoyu ve muhalefet, bakanın siyasi mesleğinin önemli formda yara aldığı görüşünde birleşiyor.
FRANSA VE CEZAYİR ORTASINDA DİPLOMATİK KRİZ
Fransa ile Cezayir ortasında diplomatik tansiyonlar yeni bir boyuta taşınıyor.
Son devirde Cezayir hükümetinin, ülkede ve yurtdışında sistemsiz göçmen pozisyonundaki vatandaşlarına dahi geçerli 10 yıllık ve 1 yıllık “acil durum” pasaportları verme kararı, Paris tarafından sert bir tepkiyle karşılandı.
Fransız İçişleri Bakanı ve Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un koalisyon ortağı olan merkez sağcı Cumhuriyetçiler (LR) partisinin lideri Bruno Retailleau, bu uygulamanın Fransa’daki sistemsiz göçmenlerin durumunu kolaylaştırıp, hudut dışı süreçlerini zorlaştıracağını savunarak, radikal bir atılıma hazırlanıyor.
CEZAYİR PASAPORTLARINI TANIMAYACAKLAR
İçişleri Bakanı Retailleau, Cezayir pasaportlarının Fransa’da resmen tanınmaması istikametinde kesin bir adım atılacağını açıkladı. Bu, Fransa’nın Cezayir’e karşı aldığı en sert diplomatik hal olarak yorumlanıyorç
Bu adım, Fransa-Cezayir ilgilerinde esasen gergin olan diplomatik atmosferi daha da ağırlaştırırken, 1968 tarihli işbirliği mutabakatlarının yine tartışılmasına yol açtı.
Retailleau, Cezayir’in hudut dışı edilmesi gereken vatandaşları kabul etmemesi ve Toulouse’daki Cezayir Konsolosluğu’nun sistemsiz göçmenlere yüzlerce pasaport vermesi nedeniyle sert bir hal sergiliyor.
Macron ise, koalisyon ortağının açıklamalarını hem desteklemek hem de dengelemek zorunda kalıyor çünkü Retailleau, Macron’un “macronizmi” olarak tanımladığı diplomatik yaklaşımını eleştirip, kendisini sağ siyasetin öncüsü olarak konumlandırıyor.
Bu kriz, 2027 Cumhurbaşkanlığı seçimlerine de yansıyor. Retailleau, daha sert ve milliyetçi bir çizgiyle seçmen tabanını genişletme peşinde.
Öte yandan, Macron hükümeti, klasik olarak göç ve dış siyaset mevzularında daha ölçülü bir duruş sergilemekle birlikte, kamuoyundaki baskı ve koalisyon içi çatlaklar nedeniyle stratejisini tekrar gözden geçirmek zorunda kalıyor.
İNGİLETER’DE TABİPLER GREVDE
İngiltere’de yaklaşık 50 bin asistan doktor, hükümetle maaş ve çalışma şartları konusunda uyuşmazlık nedeniyle 25 Temmuz Cuma sabahından başlayarak beş gün müddetle greve gidiyor.
Grev, ülkedeki sıhhat sisteminde değerli aksamalara yol açması bekleniyor.
British Medical Association (BMA) sendikası, hekimlerin 2008’den bu yana yaşanan enflasyon nedeniyle maaşlarının yaklaşık yüzde 20 oranında eridiğini belirterek, hükümetten yüzde 29’a yakın bir artırım talep ediyor.
Geçen yıl ise hekimlere toplamda yaklaşık yüzde 22 artırım yapılmıştı lakin BMA, bu artışın kâfi olmadığını savunuyor. Sağlık Bakanı Wes Streeting ise daha fazla artırım teklif etmeyeceklerini ve mevcut artırımın adil olduğunu söylüyor.
Maaş sıkıntısının yanı sıra, hekimler uzun çalışma saatleri, yüksek iş yükü ve sıhhat sistemindeki kaynak yetersizliği nedeniyle iş memnuniyetinin azaldığını vurguluyor. Hastanelerde bilhassa acil servislerde yaşanan işçi kahrı, grevle birlikte hasta bakımını zorlaştıracak kıymetli bir faktör olarak gösteriliyor.
Grev mühletince hastanelerin birtakım rutin operasyonları ve randevuları iptal etmesi bekleniyor. NHS İngiltere idaresi, mümkün olduğunca rutin bakımın devam etmesini isterken, hastane yöneticileri acil hizmetlerin öncelikli olacağını ve birtakım ameliyatların ertelenebileceğini belirtiyor. Evvelki grev devirlerinde on binlerce ameliyat ve hasta randevusu iptal edilmişti.
HALKIN GREVLERE DAYANAĞI AZALDI
British Medical Association, tabiplerin greve çıkma kararını son deva olarak gördüğünü belirtirken, hekimlerin greve çıkacaklarını evvelden hastanelere bildirmemeleri üzerine akademik tıp kurumları ihtarda bulundu. Akademi, greve çıkacak tabiplerin hastaneleri bilgilendirmesi gerektiğini, aksi halde hasta güvenliğinin tehlikeye gireceğini vurguladı.
Son kamuoyu araştırmaları, halkın grevlere dayanağının azaldığını gösteriyor. Bilhassa yaşlı nüfusun grevlere karşı sert hal aldığı belirtiliyor.
YouGov’un yaptığı anketlere nazaran halkın yaklaşık yarısı grevlere karşı, bilhassa 65 yaş üstü kesim daha olumsuz bakıyor. Evvelki grevlerde yüz binlerce operasyon ve randevu iptal edilmiş, sistemde önemli aksamalara neden olmuştu.
Sağlık dalı uzmanları, grevlerin hastalar için önemli risk oluşturduğunu, bunun yerine diyalog ve müzakere yolunun tercih edilmesi gerektiğini vurguluyor. Fakat BMA, maaşlarının 2008 düzeyine getirilmemesi halinde greve devam edeceklerini belirtiyor.
İNGİLTERE VE HİNDİSTAN HÜR TİCARET MUAHEDESİ İMZALAMAYA HAZIRLANIYOR
İngiltere Başbakanı Sir Keir Starmer ile Hindistan Başbakanı Narendra Modi, önümüzdeki haftalarda imzalanması beklenen tarihi bir özgür ticaret muahedesi kapsamında, yaklaşık 6 milyar sterlin pahasında yeni yatırım ve ihracat fırsatları yaratmayı hedefliyor. Muahedenin, İngiltere iktisadına yıllık 4.8 milyar sterlin katkı sağlaması ve ülke genelinde 2.200’den fazla yeni iş imkânı yaratması bekleniyor.
Bu muahede, İngiltere’nin Hindistan ile ticaret hacmini değerli ölçüde artırmayı ve iki ülke ortasında savunma, teknoloji, eğitim üzere alanlarda stratejik işbirliğini güçlendirmeyi amaçlıyor. Bilhassa yüksek teknolojili üretim, havacılık, yapay zeka ve ileri materyal kesimlerinde yatırımların artması öngörülüyor.
Birleşik Krallık, Avrupa Birliği’nden ayrıldıktan sonra yeni ticaret iştirakleri kurmayı önceliklendirdi. Hindistan ise dünyanın en süratli büyüyen büyük ekonomilerinden biri olarak, İngiltere için kritik bir pazar pozisyonunda bulunuyor. İki taraf, bu mutabakatla ticaret mahzurlarını azaltarak ekonomik büyümeyi desteklemeyi ve işbirliğini derinleştirmeyi hedefliyor.
Tarifelerin azaltılmasıyla İngiltere’den Hindistan’a yapılan ihracatın yüzde 60’a yakın artması beklenirken, Hint eserlerinin İngiltere pazarında daha uygun fiyatlarla tüketiciye ulaşması öngörülüyor. Örneğin, İskoç viskisine uygulanan gümrük vergilerinin önümüzdeki 10 yılda kademeli olarak yüzde 150’den yüzde 40’a düşürülmesi, bölüm için kıymetli bir avantaj sağlıyor.
İSTİHDAM VE YATIRIM RAKALAMLARI
Anlaşmayla İngiltere genelinde yaklaşık 2.200 yeni iş imkânı doğacak. Hint firmalarının İngiltere’de yapacağı yatırımların toplamı 6 milyar sterlin civarında olacak. Bilhassa yapay zeka, güç, havacılık ve gelişmiş üretim dalları bu yatırımlardan hisse alacak. Airbus ve Rolls-Royce üzere büyük İngiliz şirketleri, Hindistan’daki siparişlerle yüzlerce kişilik istihdam yaratacak. Leicester, Manchester, Londra üzere kentlerde teknoloji ve güç alanlarında yeni iş alanları açılacak.
Ticaret muahedesiyle birlikte iki ülke ortasında, Organize hata, insan kaçakçılığı ve sistemsiz göçle gayret alanında istihbarat paylaşımı ve operasyonel işbirliği artırılacak. Savunma, eğitim, iklim değişikliği ve inovasyon alanlarında kapsamlı stratejik iştirak yenilenecek. Telekomünikasyon güvenliği ve kritik teknolojilerde işbirliği derinleşecek.
Anlaşma iş dünyasında genel olarak olumlu karşılanırken, kimi dallar de çekincelerini lisana getiriyor. Örneğin, İskoç viski üreticileri, Hint pazarında daha fazla rekabetle karşılaşacaklarını fakat uzun vadede pazarın büyümesinden umutlu olduklarını belirtiyor. Birtakım Hint üreticiler ise karbon vergileri ve gümrük kuralları üzere mevzularda netlik bekliyor.
