Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT), Türkiye’nin ulusal güvenlik mimarisinin temel taşlarından biri olarak sadece yurt içindeki değil, milletlerarası alandaki tehditlere karşı da aktif gayret eden bir güç merkezi.

Suç ve terörle çabada kilit bir aktör olarak vazife yapan MİT, stratejik istihbarat faaliyetleriyle hem devletin güvenlik siyasetlerini destekliyor hem de Türkiye’nin memleketler arası arenada daha güçlü bir pozisyona ulaşmasına katkı sağlıyor.

MİT, sadece bir istihbarat kurumu olarak değil, birebir vakitte bölgesel barış ve istikrar için çalışan bir yapı olarak da ön plana çıkıyor.

MİT 98 YAŞINDA

Bugün 98. yıl dönümünü kutlayan Ulusal İstihbarat Teşkilatı’nın geçmişi 1913’te oluşturulan birebir vakitte birinci çağdaş Türk istihbarat teşkilatı olan Teşkilat-ı Mahsusa’ya kadar uzanıyor.

Bugünkü Ulusal İstihbarat Teşkilatının temeli ise 6 Ocak 1926’da atıldı. Atatürk’ün talimatıyla Ulusal Emniyet Hizmeti (M.E.H) Riyaseti kuruldu. Lakin riyasetin birinci 1 yılının hazırlık devri olduğu belirtilerek, kuruluş tarihi 6 Ocak 1927 olarak kabul edildi.

HATAY’IN ANA VATANA KATILMASINA KATKI SAĞLADI

İkinci Dünya Savaşı’na kadar M.E.H mücavir coğrafyadaki tehditler yanında birkaç sene öncesine kadar Anadolu’da işgalci olarak bulunan İngilizleri ve Fransızları da içine alan, neredeyse çabucak her milletlerarası problemle ilgilendi.

Bu kapsamda yürütülen değerli çalışmalardan biri Hatay’ın ana vatana iştiraki konusunda oldu. M.E.H, Hatay konusunu kurulduğu günden itibaren takip etti ve 1936’da Fransa’nın Suriye’ye bağımsızlık vermesiyle Hatay’a yönelik faaliyetlerini hızlandırdı.

M.E.H, Fransızlar ile yürütülen diplomatik görüşmelerde, Türkiye’nin dış ve güvenlik siyasetine önemli biçimde etki ederek 23 Temmuz 1939’da Hatay’ın ana vatana katılmasına değerli katkı sağladı.

SOĞUK SAVAŞ’TA KİLİT AKTÖR OLDU

Soğuk Savaş’ın başlamasıyla Türkiye’nin Batı ittifakı ile yakınlaşması, istihbarat alanındaki işbirliklerinin de önünü açtı.

SSCB’nin 1949’da atom bombası ve 1953’te hidrojen bombası testleri yapması, hem Türkiye hem de içinde bulunduğu ittifak için kıymetli tehdit oluşturdu.

Bu çerçevede M.E.H, Balkanlar’da yaptığı araştırmalarda Doğu Bloku’na ilişkin uranyum madenleriyle ilgili geniş bir bilgi derleme faaliyeti yürüttü. Bu bilgiler, Türkiye ile Batı ittifakının yakınlaşmasına değerli katkı sağladı.

İSİM VE YETKİLERİ REVİZE EDİLDİ

1965 yılında riyasetin değişen şartlara uyarlanması için düğmeye basıldı. Ulusal Emniyet Hizmeti Riyaseti, çıkarılan kanunla Ulusal İstihbarat Teşkilatı ismiyle yeni bir kuruluşa dönüştürüldü.

17 Nisan 2014 tarihinde 6532 sayılı Kanun kabul edildi, 1 Kasım 1983 tarih ve 2937 sayılı Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Ulusal İstihbarat Teşkilatı Kanunu’nda değişikliğe gidildi.

Kanuni değişikliklerle MİT’in misyon ve yetkileri yeni muhtaçlıkları karşılamak üzere revize edildi.

2010’dan itibaren MİT’in istihbarat diplomasisi faaliyetlerinde yakaladığı ivme 2017 prestijiyle sürat kazandı.

TERÖR ODAKLI OPERASYONLARIN BAŞI OLDU

Teşkilat başta Astana Görüşmeleri üzere ülkeyi ve bölgeyi ilgilendiren milletlerarası diplomatik süreçlerde ilerleyen yıllarda da kıymetli faaliyetler yürüttü.

16 Nisan 2017 tarihli halk oylaması sonucunda kabul edilip 21 Ocak 2017 tarihli ve 6771 sayılı Kanun ile Anayasa’da yapılan değişikliklerin sonucunda Türkiye Cumhuriyeti, 9 Temmuz 2018’den itibaren Cumhurbaşkanlığı Hükumet Sistemi’ne geçti.

Bu geçişle birlikte Ulusal İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı, Ulusal İstihbarat Teşkilatı Başkanlığına dönüştürüldü.

Terör örgütlerinin başkan ve yönetici takımlarına yönelik sistematik ve gaye odaklı çalışmalar 2019’dan itibaren yoğunluk kazandı.

SİBER İSTİHBARATA ODAKLANILDI

Teşkilatın gereksinimleri, vizyonu ve büyüme trendi doğrultusunda inşa edilen KALE yerleşkesi MİT’in 94. kuruluş yıl dönümünde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıldı. Takip eden temmuz ayında ise İstanbul’da Maslak yerleşkesi hizmete geçti.

Güvenlik istihbaratı kapsamında yürütülen istihbarata karşı koyma faaliyetleri, 2021 yılından itibaren Türkiye’nin ulusal güvenlik ve dış siyasetini destekleyecek biçimde stratejik istihbarat kapsamında yürütülmeye başlandı.

Teknolojinin ve tehditlerin daima değişim ve gelişim göstermesi sebebiyle elektronik ve teknik istihbarat faaliyetleri giderek daha fazla siber istihbarata odaklandı.

TÜRKİYE’NİN GÜVENLİĞİNE TEHDİT OLUŞTURANLARIN KARŞISINDA DURUYOR

2023’te Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Ulusal İstihbarat Teşkilatı Kanunu’na eklenen ek 3. unsur ile MİT bünyesinde Ulusal İstihbarat Akademisi ismiyle, istihbarat ve ulusal güvenlik ile ilgili alanlarda lisansüstü eğitim-öğretim, bilimsel araştırma ve yayın yapmak üzere bir yükseköğretim kurumunun kurulmasına karar verildi.

Böylelikle istihbaratın, zanaat eğitimi boyutunun yanı sıra akademikleştirilmesine yönelik çalışmaların ileri bir düzeye taşınması hedeflendi.

Özellikle son 20 yıldır kurumsal ve operasyonel altyapısının güçlendirilmesiyle MİT, Türkiye’nin güvenliğine tehdit oluşturanların karşısında durmak için çalışmalar yürütüyor.

CASUSLUĞA GEÇİT VERMEDİ

MİT, Türkiye’de yabancı istihbarat servislerine bilgi sızdırma teşebbüsünde bulunan casusluk şebekelerine yönelik kıymetli muvaffakiyet elde etti.

Geçen yıl düzenlenen takip ve çalışmalar sonucu, yabancı istihbarat servislerine bilgi sızdırmaya çalışan 66 kişi yakalandı. Bunlardan 7’sinin Çin, 3’ünün Fransa, 56’sının ise İsrail istihbarat servisine bilgi aktarmaya çalıştığı tespit edildi.

İsrail Dış İstihbarat Servisi Mossad’ın Türkiye’deki para ağını yönettiği tespit edilen Liridon Rexhepi de gözaltına alındı.

REHİNE TAKASI OPERASYONU

Ayrıca MİT, 1 Ağustos 2024’te İkinci Dünya Savaşı sonrası gerçekleştirilen en büyük takas operasyonuna imza attı. Ankara’da gerçekleştirilen operasyon kapsamında, ABD’den 2, Almanya, Polonya, Slovenya, Norveç ve Rusya’dan birer olmak üzere 7 uçakla 26 kişi Türkiye’ye getirildi.

Operasyon sonucunda 2’si çocuk 10 rehine Rusya’ya, 13 rehine Almanya’ya, 3 rehine ise ABD’ye gönderildi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın onayıyla MİT, bu operasyonda öncü rol üstlendi.

Türkiye’nin, Rusya-Ukrayna savaşındaki adil ve yapan siyaseti, memleketler arası barış ve istikrar için attığı adımlar ve geçmişteki başarılı takas operasyonları, bu değerli operasyonun gerçekleşmesinde tesirli oldu.