Balıkesir’de tarihin izleri: Andık Mağarası kazıları
Balıkesir’in Havran ilçesine bağlı İnönü Mahallesi yakınlarındaki Kocaçal Tepe’nin İnboğazı mevkiinde yer alan Andık Mağarası, 1949 yılında Prof. Dr. Kılıç Kökten tarafından keşfedildi. Günümüzde ise Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Derya Yalçıklı başkanlığındaki grup tarafından hafriyatlar sürdürülüyor. Çalışmalara Kültür ve Turizm Bakanlığı, Balıkesir Kuva-yi Milliye Müzesi Müdürlüğü, Balıkesir Büyükşehir Belediyesi ve Havran Belediyesi takviye veriyor.
ZORLU SEYAHAT, TİTİZ KAZILAR
Kazı takımı, sabahın erken saatlerinde İnönü Mahallesi’ndeki hafriyat konutundan hareket ediyor. Patika yollardan arazi aracıyla Kocaçal Tepe’ye ulaşan grup, akabinde eşeklere yükledikleri gereçlerle 500 metrelik engebeli yolu yürüyerek mağaraya varıyor. Dar ve taşlık arazinin sonunda, 59 metre derinliğe sahip ve çok sayıda galeriden oluşan mağarada titiz hafriyatlar başlıyor.
Şimdiye kadar yapılan çalışmalarda çok sayıda seramik kap, taş ve kemikten aletler bulundu. Mağaranın duvarlarında ise bir dağ tepesi ve leopar figürünün resmedildiği çizimler dikkat çekiyor.
“YOĞUN BİR PREHİSTORİK YERLEŞİM”
Kazı Lideri Prof. Dr. Yalçıklı, mağarada bilhassa Neolitik ve Kalkolitik periyotlara ilişkin izlerin ağır olduğunu belirterek şunları söyledi:
2022 yılında başladığımız hafriyatlarda, Neolitik ve Kalkolitik çağlara ilişkin katmanları detaylı biçimde saptadık. Ayrıyeten MÖ 1500-1400 ortasındaki Geç Tunç Çağı, MÖ 546’ya tarihlenen Arkaik Çağ ve Bizans periyoduna ilişkin kimi ritüel izlerine de rastladık. Daha yakın devirlerde mağaranın ağıl olarak kullanıldığını da gördük.
EN ERKEN TARİHLERDEN BİRİ
Karbon tahlillerinin MÖ 6700’e işaret ettiğini belirten Yalçıklı, bunun bölge için bilinen en erken tarih olduğunu vurguladı:
Burası, farklı evrelerde yerleşim gayesiyle kullanılmış. Çeşitli galerilerde ömür tabanları, ocaklar ve günlük kullanım eşyaları buluyoruz. Önümüzdeki 20-25 yıllık süreçte kazıların çok daha fazla bilgi sunacağını düşünüyoruz. Daha erken periyotlara ulaşma uğraşımız da sürüyor.
TURİZME KATKI BEKLENİYOR
Prof. Dr. Yalçıklı, mağaranın yalnızca arkeoloji için değil, Havran’ın kültürel mirası için de büyük değer taşıdığını belirterek gerekli düzenlemelerle bölgenin turizme kazandırılabileceğini söyledi.
Havran Belediye Başkanı Emin Ersoy da çalışmalara takviye verdiklerini tabir ederek, “İlçemiz tarım ve doğal güzellikleriyle öne çıkıyor. Andık Mağarası’nın turizme açılması Havran’a büyük bedel katacaktır.” dedi.
