Abdulkadir Uraloğlu: Çad ile ticaretimizi çeşitlendireceğiz
Türkiye-Çad Ticaret, Ekonomik, Bilimsel ve Teknik İş Birliği Karma Ekonomik Kurulu (KEK) 2. Periyot Toplantısı öncesi, Çad’ın başşehri Encemine’de gerçekleştirildi.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Çad Dışişleri, Afrika Entegrasyon, Yurt Dışında Yaşayan Çadlılar ve Uluslararası İş Birliği Bakanı Abderaman Koulamallah ile bir ortaya geldi.
Bakan Uraloğlu, Çad’da 8 Ocak’ta gerçekleştirilen terör saldırısını kaygıyla izlediklerini belirterek, “Sizin güçlü olmanız bizim memnun olacağımız bir olaydır.” dedi.
“TÜRKİYE, AFRİKA İLE TİCARETİNİ SON 20 YILDA GELİŞTİRDİ”
Türkiye’nin Afrika ile ticaretini son 20 yılda geliştirdiğine dikkati çeken Uraloğlu, şöyle konuştu:
Çad ile 350 milyon dolar ticaretimiz var, bunun üzerine çıkabiliriz. Tarım, güç, sanayi bölümlerinde işbirliği yapabiliriz. Benim alanım ulaştırma. Ülkede 6 havalimanı var. Bir havalimanını teşkil ettiğinizde en uzak ülkeyle temas kuruyorsunuz. Türkiye’den 5 uçuş var, onu geliştirmeliyiz. Çad’dan hacca giden Müslüman kardeşlerimiz için işbirliği yapabiliriz. Demir yolu konusunda ülkede tekrar bir yaklaşım koyarak geliştirme kararı aldığınızı biliyorum, o mevzuda da işbirliği yapabiliriz. Altyapısının yapılması, tren setlerinin geliştirilmesi, müşavirlik hizmeti verilmesi konusunda her türlü dayanağa hazırız. Haberleşme konusunda işbirliği yapabiliriz.
SURİYE VE FİLİSTİN MESAJI
Uraloğlu, Çad’da balıkçılığın da değerli bir alan olduğunu lisana getirerek, balıkçılık tekneleri konusunda iki ülkenin işbirliği yapabileceğini söyledi.
Görüşmede, bölgesel bahisler da değerlendirildi.
Bakan Uraloğlu, Filistin konusunda Türkiye’nin elinden geleni yaptığına dikkati çekerek, “Filistin’de istediğimiz, Kudüs’ün ülkenin başşehri olarak, 1967 hududunda barışın sağlanmasıdır. Suriye’de de barış sağlandı. Dilerim Filistin’deki bu ateşkes kalıcı hale gelir. Ayrıyeten, burada iş yapan Türk firmalarına özel dayanağınızı istiyorum.” sözlerini kullandı.
“DEMİR YOLU ALANINDA İŞ BİRLİĞİNİ GELİŞTİRMEK İSTERİZ”
Çad Dışişleri Bakanı Koulamallah da dünyada çekişmelerin olduğu bir devirde iki ülkenin istişaresinin değerli olduğunu, Türkiye’nin altyapı ve ticaret manasında ağır teşebbüsleri bulunduğunu belirtti.
Çad’ın 50 yıldır bir savaş içinde olduğunu anımsatan Koulamallah, şunları kaydetti:
Savaşa sırtımızı dönerek, kendimizi artık ülkemizin kalkınmasına adamak istiyoruz. 50 yıldır süren savaş süreci ülkeyi yıkıma götürdü. Ulaşım ve irtibat manasında ülkemizin zayıf olduğunu söyleyebilirim. Türkiye’nin ulaştırma ve altyapı konusunda uzman ülke olduğunun farkındayız. Demir yolu alanında sizinle işbirliğini geliştirmek isteriz. Türk Hava Yolları ülkemizi Asya ve Avrupa’ya bağlıyor. Çadlıların en çok tercih ettiği hava yolu şirketi. Altyapı ve tarım üzere hususların dışında, Filistin sıkıntısı de değerli. Türkiye ve Çad, Filistin konusunda birebir kanıları paylaşıyor.
KAZAN-KAZAN İLİŞKİSİ
Uraloğlu; Ticaret, Ekonomik, Bilimsel ve Teknik İş Birliği Karma Ekonomik Kurulu (KEK) 2. Devir Toplantısı’nda yaptığı konuşmada ise Türkiye ve Çad’ın ilgilerini her alanda kazan-kazan prensibi doğrultusunda geliştirmesi gerektiğini söyledi.
İki ülkenin Cumhurbaşkanı seviyesinde ziyaretler gerçekleştirdiğini anımsatan Uraloğlu, bu cins ziyaretlerin sıklıkla yapılmasının münasebetlerin güçlenmesine büyük katkı sağlayacağını lisana getirdi.
Uraloğlu, Türkiye’nin, büyükelçiliğin yanı sıra TİKA ofisi, Türkiye Maarif Vakfı üzere kurumlarıyla da Çad’da varlık gösterdiğini belirterek, Türk Hava Yollarının (THY) direkt uçuşları sayesinde de ülkeler ortasında güçlü bağlantılar ve işbirliği için gerekli altyapının oluşturulduğunu söz etti.
“TOPLANTI BAĞLANTILARI GELİŞTİRECEK”
Toplantının bağların yeni bir ivmeyle geliştirilmesine katkı sağlayacağını vurgulayan Uraloğlu, şu değerlendirmede bulundu:
Ülkemizin 2003’te başlattığı Afrika Stratejisi olumlu sonuçlarını vermiş ve Türkiye bir yandan Afrika’daki olumsuz ekonomik şartları gidermeye katkıda bulunurken öbür taraftan kıta ülkeleri ile siyasi ve ekonomik işbirliğini geliştirebilmeyi başarabilmiştir. 2003’te kıtaya yönelik stratejimizi hayata geçirdiğimiz sıralarda, Türkiye-Afrika ticaret hacminin 5,4 milyar dolar düzeyinde iken 2024’te gelindiğinde 37 milyar dolara ulaştığı görülmektedir. Anılan periyot zarfında, kıtaya ihracatımız 2,1 milyar dolardan 22 milyar dolara çıkmıştır. Kıtadan yaptığımız ithalatın ise 3,3 milyar dolardan 15 milyar dolara çıktığı görülmektedir.
TÜRKİYE’NİN AFRİKA’DAKİ YATIRIMLARININ PİYASA PAHASININ 10 MİLYAR DOLAR
Uraloğlu, Türkiye’nin Afrika’daki yatırımlarının piyasa pahasının 10 milyar dolara ulaştığını anlatarak Türk müteahhitlerin kıta genelinde üstlendikleri projelerin sayısının 1991’i bulduğunu, ekonomik büyüklüğünün de 96 milyar doları aştığını söz etti.
Türkiye’nin Afrika’nın 44 ülkesinde büyükelçiliğinin, 31 ülkede de ticaret müşavirliğinin bulunduğuna dikkati çeken Uraloğlu, 38 Afrika ülkesinin de Türkiye’de büyükelçiliği bulunduğunu belirtti.
62 NOKTAYA UÇUŞ HEDEFİ
THY’nin kıta genelinde 62 noktaya seferlerinin olduğunu bildiren Uraloğlu, şunları kaydetti:
Türkiye olarak münasebetlerimizde, Afrika’nın kalkınma sorunlarıyla ilgilenen ve sistemli insani yardımı içeren bütüncül bir politikayı benimsedik. Ülkelerimiz ortasındaki ticaret hacmi 2024’te 330 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Türkiye’nin Çad’a ihracatı yaklaşık 148 milyon dolar, Çad’ın Türkiye’ye ihracatı yaklaşık 182 milyon dolar. Ticaret hacmimizi daha da artırmak için önümüzdeki devirde ticaretimizi çeşitlendirmenin yollarını birlikte arayacağız.
“TÜRKİYE-ÇAD İŞ KURULUNA BÜYÜK BİR DEĞER ATFEDİYORUZ”
Uraloğlu, Türk müteahhitlik bölümünün Çad’ın altyapısının dönüşümünde kıymetli bir rol oynayabileceğini lisana getirerek, Çad’da bugüne kadar Türk müteahhitlerince üstlenilmiş 24,5 milyon dolar büyüklüğünde yalnızca bir proje bulunduğunu, bu hususta, Çad’ın altyapı ve üstyapı projeleri kapsamında daha fazla ortak çalışma yapılabileceğini söz etti.
Ekiplerin, KEK Toplantısı için, iki gündür Türkiye ile Çad ortasındaki ticari ve ekonomik alakaların gündeminde yer alan mevzuları tüm ayrıntıları ile ele aldıklarını anlatan Uraloğlu, şöyle devam etti:
Teknik heyetlerimiz, ticaret ve yatırım, müteahhitlik, bilim, sanayi ve teknoloji, standardizasyon, ulaştırma, tarım ve hayvancılık, güç ve madencilik, sıhhat, etraf ve şehircilik, eğitim, kültür ve turizm, teknik işbirliği alanlarında bir durum tespiti yaparak ikili işbirliğinin geliştirilebilmesi için alınabilecek önlemleri değerlendirmişlerdir. İkili ilgilerimizin en kıymetli ögelerinden biri de hiç kuşkusuz özel kesimlerimiz ortasında temasların artırılmasıdır. Bu bağlamda, 2015’te kurulmuş olan Türkiye-Çad İş Kuruluna büyük bir ehemmiyet atfettiğimizi tabir etmek isterim. Gayemiz, iş kurulunun etkin formda çalışmasıdır. Bu sayede iş adamlarımız ortasındaki temaslar artacak, yeni iştiraklerin önü açılacaktır. Bu kapsamda, yakın gelecekte bir Türkiye-Çad İş ve Yatırım Forumu düzenlenmesi yararlı olacaktır.
“İKİ ÜLKE STANDARDİZASYON ALANINDA İŞ BİRLİĞİ YAPACAK”
TARIM, SIHHAT, GÜÇ VE MADENCİLİK
Toplantıda tarım, sıhhat, güç ve madencilik üzere kritik kıymeti haiz bölümlerde işbirliğini artırmak konusunda da uzlaşıldığını bildiren Uraloğlu, şu değerlendirmede bulundu:
Bu çerçevede, tarım kesiminde geniş kapsamlı bir işbirliği başlatma ve ikili platformlarda çalışma yürütülmesine, ayrıyeten, su ve ormancılık alanlarında da işbirliğinin hayata geçirilmesine karar verildi. Sıhhat turizmi ve yatırımları konusunda işbirliği geliştirme konusunda mutabık kaldık. Çad’ın hidrokarbonlar ve güç dallarındaki potansiyelini dikkate alarak, mevcut mutabakat zaptımız çerçevesinde önümüzdeki devirde işbirliği fırsatlarını kıymetlendirmek emeliyle çalışacağız. Türkiye olarak dost ve kardeş ülkemiz Çad’ın kalkınmasına dayanak olmak istiyoruz. Bu çerçevede, toplantıda, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) eliyle yürütülen teknik işbirliğinin daha ileri taşınması konusunda mutabakat sağlanmıştır. Çad’ın öncelikleri ve TİKA’nın kapasitesi doğrultusunda yeni projeler geliştirmeye hazırız.
KARŞILIKLI BURS
Uraloğlu, Çad ile gelecekte karşılıklı bursları, öğrenci değişim programlarını ve üniversiteler ortası işbirliği yoluyla deneyim paylaşımını daha ileri noktaya taşımayı hedeflediklerini tabir etti.
Bakan Uraloğlu, ikili ticari ve ekonomik ilgilerin gündeminde yer alan bütün bahis ve projeleri Türkiye olarak titizlikle takip edeceklerini ve KEK Toplantısı’nda alınan tüm kararları da süratle hayata geçireceklerini kelamlarına ekledi.
“ALTYAPI, TARIM VE HAYVANCILIK MÜNASEBETİMİZİN TEMEL EKSENİNİ OLUŞTURUYOR”
Çad Dışişleri, Afrika Entegrasyon, Yurt Dışında Yaşayan Çadlılar ve Uluslararası İş Birliği Bakanı Abderaman Koulamallah da diplomatik bağlantılar ve gerçekleştirilen görüşmelerin iki ülke bağlantılarına büyük katkı sağladığını söyledi.
Bolu Kartalkaya’daki otel yangınına da değinen Koulamallah, “Geçmiş olsun. Başınız sağ olsun, ıstırabınızı paylaşıyorum.” diye konuştu.
Koulamallah, KEK Toplantısı’nın ulaştırma, tarım, sıhhat ve eğitim alanlarında ikili bağlantıların gözden geliştirilmesine vesile olduğunu belirtti.
Türkiye’nin sanayi ve teknolojik manada deneyime sahip olduğunu vurgulayan Koulamallah, “Özellikle altyapı, tarım ve hayvancılık alanları, gelecekteki işbirliğimizin temel eksenini oluşturmaktadır.” dedi.
