AA

471 gün boyunca İsrail’in kanlı akınlarında 46 binden fazla temizin can verdiği Gazze topraklarında beklenen umut tomurcuğu yeşerdi.

Katar, Mısır ve ABD’nin ortaya girmesiyle Doha’da gerçekleşen son ateşkes görüşmelerine İsrail ve Hamas kaidelerde mutabık kaldı.

Başlangıçta TSİ 09.30’da yürürlüğe girmesi planlanan ateşkes, Hamas’ın özgür bırakılacak rehinelerin listesini geç iletmesi nedeniyle ertelendi.

Bu süreçte İsrail, Gazze’nin kuzeyine hava akınları düzenleyerek 14 kişinin vefatına neden oldu.

Hamas’ın listeleri ulaştırmasının akabinde ateşkes TSİ 12.15’te resmen yürürlüğe girdi.

İSRAİL ASKERLERİ ÇEKİLEYE BAŞLADI

Ateşkesin yürürlüğe girmesinin akabinde İsrail güçleri de işgal altına aldıkları bölgeden çekilmeye başladı.

Filistin Haber Ajansı’nnın bildirdiğine nazaran İsrail askerleri, Refah kentinden ve Gazze’nin kuzeyinde bulunan birçok yerden çekilerek Phileadelphi Koridoru’na yöneldi.

İsrail’in çıktığı bölgelere Filistinli siviller girmeye başladı.

YARDIM TIRLARI GAZZE’YE GİRİŞ YAPTI

İsrail ordusu ayrıyeten, ateşkes ve esir takası muahedesine yer alan yardım kuralının da gerekliliklerini yerine getirdi.

Ateşkes muahedesinin yürürlüğe girmesinin akabinde, yardım tırları Mısır tarafındaki Refah Hudut Kapısı’ndan Gazze’ye giriş yapmaya başladı.

95 YARDIM TIRI KAPIDA BEKLİYORDU

Mısır’ın “El-Kahire el-İhbariye” kanalında yayınlanan haberde, Refah Hudut Kapısı’nda bekleyen insani yardım tırlarının Gazze Şeridi’ne giriş yapmaya başladığı söz edildi.

Filistin kaynakları, Kerem Ebu Salim Hudut Kapısı’na ulaşan 95 tırın Gazze’ye giriş için ateşkesin yürürlüğe girmesini beklediğini aktarmıştı.

Birleşmiş Milletler Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı’nın (UNRWA) 4 bin tır dolusu insani yardımının da Gazze Şeridi’ne girmek için hazır beklediği bildirilmişti.

ATEŞKESİN AŞAMALARI

İlk kademede 19 Ocak’ta üç rehinenin özgür bırakılmasıyla sürece başlanacak.

Her hafta, bayanlara ve çocuklara odaklanılarak ek rehineler hür bırakılacak. Bu etaptaki son küme içinde uzun müddetli tutsaklar ortasında yer alan Avera Mengistu ve Hisham al-Sayed isimli bireyleri içereceği söz edildi.

ANLAŞMANIN ŞARTLARI

Anlaşma çerçevesinde hür bırakılacak Filistinli tutukluların sayısının yaklaşık bin kişi olduğu tabir edildi.

Ancak bu bireylerden 200’ünün, “İsrailli kanı döktükleri” gerekçesiyle tahliye edilmemesi tarafında itirazlar yükseldi.

Ülke genelinde, bu 200 tutuklunun durumuna ait tartışmalar devam ederken, Gazze’ye daha fazla insani yardım ulaştırılması ve İsrail askerlerinin stratejik noktalardan kademeli olarak çekilmesi, ateşkesin ek unsurları ortasında yer aldı.

Hamas ile İsrail ortasındaki mümkün muahede her biri 42 gün olan 3 kademeden oluşuyor.

“İnsani aşama” olarak da anılan 42 günlük birinci evre, İsrailli 33 esirin canlı yahut meyyit olarak teslim edilmesini içeriyor. Bu evrede İsrail ordusu, Gazze Şeridi’nde girdiği birçok bölgeden çekilecek.

Taslağa nazaran, muahedenin yürürlüğe girmesinin 7. gününde İsrailli esirlerin birinci kümesi salıverilecek. İsrailli her esir askere karşı 30’u müebbet mahpus cezasına çarptırılmış olmak üzere 50 Filistinli esir hür kalacak.

İsrailli her yaşlı bayan ve erkek vatandaşa karşı ise Filistinli 30 esir özgür kalacak. Filistinli esirler bayan, çocuk yahut hastalardan seçilebilecek.

Anlaşmanın yürürlüğe girmesinin 16. gününde başlayacak ikinci etapta da Gazze’de tutulan İsrailli tüm esirlerin salıverilmesine dair kapsamlı bir muahede görüşmelerine geçilecek.

İkinci kademenin içerdiği mutabakatlar, birinci kademenin 5. haftasından evvel belirlenmiş olacak. Mutabakatın üçüncü ve son basamağı ise Gazze Şeridi’nin tekrar imarını içerecek.

ESİR TAKASLARI

Anlaşmanın birinci basamağında İsrailli her sivil esire karşı Filistinli 30 esir hür bırakılacak.

Birinci kademede salıverilecek her İsrailli asker esire karşı ise 30’u müebbet mahpus cezasına çarptırılmış toplam 50 Filistinli hür kalacak.

Tel Aviv idaresi, müebbet mahpus cezasına çarptırılan Filistinli esirlerin salıverildikten sonra işgal altındaki Batı Şeria’da kalmasına karşı çıkıyor. Çünkü, 2011 yılındaki esir takasında hür kalan Filistinli kimi esirler Gazze Şeridi yahut yurt dışına gönderilmişti.

Anlaşmanın birinci evresinde özgür kalacak Filistinli esirler, 2011 yılındaki esir takası mutabakatı gereği özgür kalan ve İsrail tarafından tekrar tutuklanan 47 kişiyi de kapsıyor.

Taslağa nazaran, hür kalacak Filistinli esirler tekrar tutuklanmayacak.

Esir takası mutabakat taslağına nazaran, Gazze Şeridi’nde tutulan 98 İsrailli esirin hepsi özgür kalacak.

Anlaşmanın ikinci evresinde İsrailli askerler, üçüncü etapta da ölmüş esirlerin cesetleri teslim edilecek.

İNSANİ YARDIM

Beklenen muahedenin yürürlüğe gireceği birinci günden itibaren Gazze Şeridi’ne günlük insani yardım yüklü 600 tırın girişine müsaade verilecek, 50’si yakıt yüklü olacak.

Anlaşmaya nazaran, günlük insani yardım yüklü 300 tır Gazze Şeridi’nin kuzeyine girecek. İnsani yardımların Gazze Şeridi’ne girişi ateşkes ve esir takası mutabakatının 3 basamağı boyunca devam edecek.

Bu müddette Birleşmiş Milletler ve memleketler arası örgütler, Gazze Şeridi’nde faaliyetlerini sürdürecekler.

DÖNÜŞ VE İMAR

Muhtemel mutabakatın yürürlüğe gireceği birinci günden itibaren Filistinlilerin güneyden kuzeydeki meskenlerine dönmelerine müsaade verilecek. Ayrıyeten Gazze Şeridi’nin tüm bölgelerinde hareket özgürlüğü olacak.

Ateşkes mutabakatının yürürlüğe girmesinin akabinde Gazze’de altyapının tekrar imarı, elektrik ve su şebekelerinin inşası için çalışmalar başlayacak.

Ayrıca İsrail bombardımanı sonucu yıkılan kentlerdeki enkazın kaldırılması için gerekli ekipmanların girişine müsaade verilecek.

Evlerini kaybeden vatandaşların konaklaması için Gazze Şeridi’ne en az 60 bin süreksiz karavanın girişine müsaade verilecek.

Hamas ile İsrail ortasında Gazze Şeridi’nde sağlanacak ateşkes ve esir takası muahedesinin garantör ülkeleri ise Katar, Mısır ve ABD olacak.

Kaynak: Anadolu Ajansı (AA)