Azerbaycan-Ermenistan barışında merak edilenler: Zengezur Koridoru’na ne olacak?

Beyaz Saray’da ABD Başkanı Trump arabuluculuğunda tarihi bir güne imza atıldı…

Geçtiğimiz günlerde yaşanan tarihi gelişmede, ABD Başkanı Donald Trump, Ermenistan ve Azerbaycan önderleri ile Beyaz Saray’da bir ortaya gelmiş ve kritik bir toplantı düzenlenmişti. 

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, 3’lü tepenin akabinde ortak deklarasyona imza atmıştı

“AZERBAYCAN İLE ERMENİSTAN ORTASINDA BARIŞI SAĞLAMAYI BAŞARDIK”

Trump, İlham Aliyev ve Nikol Paşinyan ile görüşmenin akabinde düzenlenen merasimde konuşmuştu. 

Açıklamasında, “Azerbaycan ile Ermenistan ortasında barışı sağlamayı başardık. İki ülkenin tüm savaşı sonsuza kadar bitirmeyi kabul ettiler” ifadesinde bulunmuştu. 

İKİ BAŞKANDAN BİLDİRİ

Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev, imzalanan bildirinin, yeni irtibat çizgileri oluşturacağını, yatırımlar, refah ve istikrar için çok sayıda ülkeye yeni fırsatlar sunacağının altını çizerken, Ermenistan Başbakanı Paşinyan ise ortak bildirinin, iki ülke ortasındaki onlarca yıllık çatışmayı sona erdirecek yolu açacağını ve karşılıklı egemenlik ile toprak bütünlüğüne tam hürmet temelinde yeni bir devrin kapılarını aralayacağını vurgulamıştı. 

ŞİMDİ NE OLACAK?

Söz konusu mutabakat sonrası gözler ‘anlaşmanın gelecekteki tesirlerine ve bölgede bizleri nelerin beklediğine’ çevrildi. 

Özellikle Türkiye’yi de etkiliyecek olan Zengezur Koridoru’nda nelerin yaşanabileceği merak ediliyor. 

KRİTİK BAHİS ZENGEZUR KORİDORU

Ermenistan’ın İran sonundaki topraklarından geçen 43 kilometrelik Zengezur Koridoru, iki ülke ortasındaki en kritik mevzu olarak öne çıkıyor. 

Koridor, Azerbaycan’ı, sınırötesi toprağı Nahçıvan’a ve Türkiye’ye bağlıyor.

2020’deki ateşkesle, kontrolü Rus istihbarat servisi FSB’ye bırakılan Zengezur Koridoru, Rusya’ya bölgedeki ticaret yollarını denetim etme imkanı sağlıyor.

İLERİ GÜNLERDE ZENGEZUR KORİDORU’NU NELER BEKLİYOR?

Barış mutabakatıyla Moskova’nın Zengezur Koridoru’nda büsbütün devre dışı bırakılması planlanıyor.

Boş kalan Rusya’nın yerini ise Amerika Birleşik Devletleri’nin alması öngörülüyor. 

Zengezur Koridoru ile Güney Kafkasya’daki son büyük kartını da kaybeden Rusya’ya öbür bir tehditte, ABD’nin iştirakinin, Rusya’nın Kuzey-Güney Koridoru’nu da tehdit etmesi. 

Öte yandan, Zengezur Koridoru, Rusya ile İran ortasında karadan erişime de pürüz olacak.  

KUZEY-GÜNEY KORİDORU DA TEHDİT ALTINDA

Kuzey-Güney Koridoru, Moskova’yı, Azerbaycan üzerinden İran ve Hindistan’a bağlaması ile değer arz ediyor. 

Batı’nın yaptırımları altındaki Rusya’ya çıkış yolu sağlayan koridoru kaybetmenin, Rus iktisadı için ağır bir darbe olacağı ön görülüyor. 

 Muhtemelen ABD’nin, direkt İran hududunda varlık göstermesi bekleniyor. 

ERMENİSTAN’IN RUSYA’YA BAĞIMLILIK MECBURİYETİ SONLANACAK

Ermenistan, kara hududu bulunmamasına karşın, ticarette büyük ölçüde Rusya’ya bağımlı olurken, Zengezur Koridoru, bu mecburiyeti ortadan kaldıracak.

Koridorun, Türkiye’nin bölgedeki nüfuzunu artırması da beklenirken, Ermenistan’a, daha geniş ticaret ağlarına entegre olması, yıpranmış iktisadını çeşitlendirme ve yabancı yatırımcı çekme fırsatı sunacak.

Zengezur Koridoru, Türkiye ve Azerbaycan’ı birbirine bağlayarak “Orta Koridor”un kıymetli bir kesimi haline gelecek ve bu ticaret yolu, Türkiye ve Orta Asya üzerinden Avrupa’dan Çin’e kadar kesintisiz bir temas sağlayacak.

AMERİKAN ŞİRKETLERİNİN KIYMETLİ ALTYAPI GELİŞTİRMELERİ YAPMASI BEKLENİYOR

Trump, toplantı sonrası yaptığı açıklamada, “Amerikan şirketlerinin kıymetli altyapı geliştirmeleri yapmasını bekliyoruz. Bu iki ülkeye girmek için çok istekliler” sözünde bulunurken, mutabakatın, ABD’ye “Trump’ın Memleketler arası Barış ve Refah Rotası” olarak isimlendirilecek ulaşım koridoru üzerinde çalışma hakkı tanıyacak. 

TÜRKİYE, İRAN VE AB’DEN MUTABAKAT HAKKINDA DEĞERLENDİRMELER

Türkiye Dışişleri Bakanlığı, iki ülke arasında barış için imzalanan ortak deklarasyona ait yaptığı açıklamada, şöyle dedi:

Azerbaycan ve Ermenistan ortasında kalıcı barışın tesisine yönelik sağlanan ilerlemeden ve bu kapsamda bugün Washington’da kayda geçirilen iradededen memnuniyet duyuyoruz.

ABD’nin arabuluculuğunda imzalanan Ermenistan-Azerbaycan barış mutabakatını memnuniyetle karşılayan İran, bilhassa iki ülkeyle olan hudutlarında yabancı müdahaleye karşı da uyarıda bulundu.

Avrupa Birliği ise (AB), barış mutabakatının birinci imzalanmasını ve devletlerarası münasebetlerin kurulmasını “sıcak bir şekilde” karşıladığını söz etti.