İsrail ile Hamas’ın, ABD, Katar ve Mısır’ın arabuluculuğunda ateşkes ve esir takası konusunda mutabakatı, İsrail hapishanelerindeki Filistinliler ve esir takası sorununu tekrar gündeme getirdi..
Arabulucu ülkelerden Katar, 15 Ocak’ta İsrail ile Hamas ortasında Gazze’de ateşkes ve esir takası konusunda mutabakata varıldığını duyurdu.
Anlaşmaya, İsrail’in 7 Ekim 2023’te başlattığı ve 15 Ocak’a kadar, 157 bin Filistinlinin vefatına ya da yaralanmasına neden olan taarruzların 467. gününde varıldı.
Buna nazaran, 19 Ocak Pazar günü yürürlüğe girecek ve 3 kademeden oluşacak ateşkes mutabakatının birinci 42 gününde, 33 İsrailli esir salınacak.
Anlaşma, Gazze Şeridi’ne insani yardımların kapsamlı halde ulaşmasının yanı sıra yerinden edilen Filistinlilerin bölgelerine geri dönebilmelerini içeriyor.
İkinci ve üçüncü evrelerin ayrıntıları, birinci kademenin tamamlanmasıyla açıklanacak.
Katar, Mısır ve ABD, muahedenin uygulanmasını takip edecek ve mümkün ihlalleri gözlemleyecek düzenekleri devreye sokacak.
Anlaşma sonrasında ortalarında yaklaşık 45 yıl mahpusta tutulan 66 yaşındaki Nail el-Bergusi üzere 10 bini aşkın Filistinlinin akıbeti merak ediliyor.
RAKAMLARLA İSRAİL HAPİSHANELERİNDEKİ FİLİSTİNLİLER
Anadolu Ajansı, bölgedeki en karmaşık ve hassas mevzular ortasında yer alan ve büyük değer taşıyan İsrail hapishanelerindeki Filistinlilere dair mevcut durumun detaylarını derledi.
Filistin Esirler Kulübü’nden yapılan açıklamaya nazaran, İsrail hapishanelerinde yaklaşık 10 bin 400 Filistinli bulunuyor. Bunlar ortasında, 3’ü 18 yaş altında ve 21’i idari tutuklu 105 bayan, 340 çocuk, 3 bin 376 idari tutuklu ile İsrail’in “yasa dışı savaşçılar” olarak tanımladığı ve Gazze’de yakalandığı öne sürülen 1886 kişi yer alıyor.
7 Ekim 2023 öncesinde, yaklaşık 200’ü Gazze Şeridi’nden olmak üzere İsrail hapishanesindeki 5 bin 250 olan Filistinli sayısı, 15 ayın sonunda 5 bin 150 arttı.
HASTALIK VE ÖLÜMLER
Filistin Esirler Kulübü Medya Sorumlusu Emani Serahina, İsrail hapishanesindeki çok sayıdaki Filistinlinin çeşitli hastalıklar ve sıhhat meseleleri yaşadığını belirtti.
Serahina, bilhassa 7 Ekim sonrasındaki tıbbi ihmal, azap ve aç bırakma siyasetlerinin artması nedeniyle önemli sıhhat problemleri ve cilt hastalıkları ortaya çıktığını söz etti.
Verilere nazaran, savaşın başlamasından bu yana hapishanedeki 53 Filistinli hayatını kaybetti. Bu ölümlerden sonuncusu, Batı Şeria’daki El Halil kenti yakınlarındaki Dura kasabasından Mutez Ebu Zuneyd oldu. Hayatını kaybeden 53 kişinin, 35’i Gazze’den.
İsrail genelde hapishanede ölen Filistinlilerin cenazelerini saklıyor. Bu çerçevede Gazze’den 53’ü savaş sırasında olmak üzere 64 Filistinlinin naaşı şimdi ailelerine teslim edilmedi.
Filistin Esirler Kulübüne nazaran, 1967’den bu yana İsrail hapishanelerinde 292 Filistinli esir, azap ve tıbbi ihmal nedeniyle hayatını kaybetti.
40 YILI AŞKIN MÜDDETTİR ÇIKMAYI BEKLEYENLER VAR
İsrail ile Filistin Kurtuluş Örgütü ortasında 1993’te Oslo Anlaşması’nın imzalanmasından evvel tutuklanan 21 Filistinli hala mahpusta tutuluyor. Bunlar ortasında 1985’te tutuklanan Muhammed et-Tus, en uzun müddettir mahpusta olan Filistinli olarak biliniyor.
Ayrıca, 2011’deki “Vefa El-Ahrar “takas muahedesiyle hür bırakılan 52 Filistinli, 2014 yılında tekrar tutuklandı.
Söz konusu takasta Hamas, İsrailli asker Gilad Şalit’i, 1027 Filistinli tutuklunun özgür bırakılması karşılığında salıvermişti.
Bu isimler ortasında, 34 yılı kesintisiz olmak üzere ömrünün 45 yılını mahpuslarda geçiren 66 yaşındaki Nail el-Bergusi dikkati çekiyor. Bergusi de 2011’de hür bırakıldıktan sonra tekrar tutuklandı.
Esirler Kulübü’nün bilgilerinde, hapishanedekilerden 600 Filistinli müebbet mahpus cezasına çarptırıldığı ve bunlar ortasında en ağır kararın, 2003’te gözaltına alınıp, 67 kere müebbet mahpus cezasına çarptırılan Kassam Tugayı başkanlarından Abdullah el-Bergusi’ye verildiği kaydedildi.
7 EKİM’DEN SONRAKİ GÖZALTILAR
Filistin Esirler Kulübü’nün en son bilgilerine nazaran, İsrail’in Gazze Şeridi’ne 7 Ekim’de başlattığı ataklardan bu yana Kudüs dahil işgal altındaki Batı Şeria’da yaklaşık 14 bin 400 kişi gözaltına alındı.
Bu sayı, Gazze’de alıkonulan binlerce kişiyi içermiyor çünkü İsrail, bunların birçoğuna zorla kaybettirme siyaseti uyguluyor.
Filistinli STK’ya nazaran, işgal altındaki Batı Şeria’da 7 Ekim 2023’ten beri gözaltına alınanlar ortasında 450’den fazla bayan bulunuyor. İsrail ordusu, çoğunluğu Gazze Şeridi’nden olmak üzere 1055 çocuk, 145 gazeteci ve 320 tabibi da alıkoydu.
Söz konusu gözaltı ve alıkoyma sırasında çoklukla ağır insan hakları ihlalleri yaşanıyor. Tutuklulara yönelik dayak, azap, ailelerine tehdit ve vatandaşların meskenlerinin yıkılması, altyapının tahrip edilmesi üzere uygulamalar yaygın bir biçimde rapor ediliyor. Ayrıyeten, tutukluların araçlarına, altınlarına ve paralarına el konuluyor.
Gazze’deki taarruzların yanı sıra, İsrail ordusu Batı Şeria’daki baskınlarını da genişletirken, Filistin topraklarını gasbeden İsrailliler de akınlarını artırdı. Bu süreçte, Filistin Sıhhat Bakanlığına nazaran, yalnızca işgal altındaki bölgede 860 kişi hayatını kaybetti, 6 bin 700’den fazla kişi yaralandı.
