Köpek, kedi, tilki, çakal ve kurt üzere hayvanların ısırması yahut mevcut yaralara enfekte salyanın bulaşması, tırmalama üzere yollarla insanlara bulaşan kuduz hastalığı mevtle sonuçlanıyor.
Dünya Sıhhat Örgütü datalarına nazaran her yıl dünyada 59 bin şahıstan fazla insan kuduz nedeniyle hayatını yitiriyor.
14-90 GÜN ORTASI SÜRÜYOR
Kuduz bir hayvan tarafından ısırılmayı takiben, hastalığın kuluçka müddeti çoklukla 14-90 gün sürüyor.
Klinik belirtiler meydana geldikten sonra dramatik bir formda mevtle sonuçlanan kuduz hastalığı, aşı ile yüzde yüz tedavi edilebiliyor.
İstanbul’da ise kuduz hadisesi en son 2007 yılında görüldü.
Kentte 2024 yılında yaklaşık 110 bin kişi ısırma, tırmalama üzere nedenlerle kuduz riskli temas sebebiyle hastanelere başvurdu.
Bu müracaatların yüzde 76’sını kedi, yüzde 23’ünü köpek, geri kalanını ise sığır, tilki, kurt çakal üzere hayvanlar oluşturdu.
EN ÇOK HADİSE KADIKÖY’DE, EN AZ ADALAR’DA
İstanbul’da en çok temasın yaşandığı ilçe yaklaşık 8 bin hadise ile Kadıköy oldu.
Kadıköy’ü yaklaşık 5 bin hadise ile Üsküdar ve Maltepe ilçeleri takip ederken, sıralamada Kartal, Sarıyer, Ümraniye ve Pendik de yer aldı.
Kentte en az olay ise yaklaşık 500 ile Adalar’da görüldü. Adalar’ı Çatalca, Şile ve Güngören izledi.
Hayvan temasları sonucu kuduz riski olan 110 bin bireye, kentte bulunan 25 aşı merkezinde 370 bin aşı uygulandı.
En çok aşı uygulanan yer yaklaşık 50 bin aşıyla Kartal Dr. Lütfi Kırdar Şehir Hastanesi olurken, ikinci sırada 40 bin aşıyla Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi yer aldı.
Bu hastaneleri sırasıyla Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Prof. Dr. Cemil Taşcıoğlu Kent Hastanesi ve Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi izledi.
“İSTANBUL’DA SON 20 YILDIR RASTGELE BİR KUDUZ OLAYINA RASTLAMADIK”
Küçükoğlu, her sıhhat göstergesinde olduğu üzere bunun ortalama 4’te birinin İstanbul’da gerçekleştiğini belirtti.
Hayvan temaslarında kesinlikle tedbir alınması gerektiğini vurgulayan Küçükoğlu, şunları kaydetti:
Doğru vakitte, temasın olduğu gün başlamış, temas sonrası aşılamanın koruyuculuk oranının yüzde 100 olduğunu biliyoruz. Bu yüzden rastgele bir kuşkulu temasa maruz kalan vatandaşlarımızın 24 saat hizmet veren kuduz aşı merkezlerimize süratlice başvurmalarını istiyoruz. İstanbul’da 25 devlet hastanesi ve eğitim araştırma hastanesinde, 24 saat kuduz aşısı hizmeti sunuyoruz. Bu hastanelerde 2024 yılında 370 bin dozdan fazla aşı uyguladık. İstanbul’da yaklaşık son 20 yıldır rastgele bir kuduz hadisesine rastlamadık.
“YARAYI SU VE SABUNLA YIKAMAK ÇOK ETKİN”
Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Nurgül Ceran da kuduzun bulaştıktan sonra öldürücü bir hastalık olduğunu anlattı.
Hayvan teması sonrası gerekli önlemlerin alınarak mümkün olan en kısa müddette aşı olunması gerektiğini kaydeden Ceran, aşının 15 günde antikorları sağladığını ve virüsü engellediğini aktardı.
Ceran, yara denetimi ile bakımının da kıymetli olduğunu vurgulayarak, şunları söyledi:
Yara bakımında bildiğiniz su ve sabunla yıkamak oradaki virüs yoğunluğunu azaltma açısından çok faal, bir aşı kadar aktif. İhmal edilmeden bunun yapılması gerekiyor, paniğe kapılmadan. Bazen kuduz ısırmaları insanları çok paniğe kaptırabilir. Bu yapıldıktan sonra da bu iş için etkin olarak aşılamanın yapıldığı bir sıhhat kuruluşuna başvurulması gerekiyor. Sıhhat kuruluşuna başvurulduğunda öncelikle yara yeri bedellendiriliyor, ısıran hayvan bedellendiriliyor. Yara yeri kategorize ediliyor.
“KÖPEKLER YÜZDE 43, KEDİLER YÜZDE 3 ORANINDA KUDUZ VİRÜSÜ BULUNDURAN CANLILAR”
Prof. Dr. Ceran, kuduzun ilerlemesini engellemek için yaralarının dikilmemesi gerektiğini, temas olan bireye de 4 doz aşı uygulandığını belirtti.
En çok kuduz virüsü bulunan hayvanların dünyada genelde köpekler olduğunu, bunları sığırların izlediğini lisana getiren Ceran, “Köpekler yüzde 43 oranında, kediler yüzde 3 oranında kuduz virüsü bulunduran canlılar oluyor. Fakat alışılmış sahipsiz bir hayvan teması kelam hususuysa, izlenemeyecekse hasta yahut yabanî bir hayvansa bütün bunları değerlendirip aşı yapılıyor. Bilhassa izlenemeyecek hastalarda tam doz aşı yapılması, hayvanlara tam doz aşı yapılması gerekiyor. Bizim ülkemizde ne yazık ki evcil hayvan ısırması sonrası, aşıların birden fazla evcil hayvanla temas sonrası yapılıyor” sözlerini kullandı.