ABD’nin California eyaletinin Los Angeles kentinde 7 Ocak’ta sabah saatlerinde Pacific Palisades bölgesinde başlayan ve Eaton, Hurst, Sunset, Woodley bölgeleri başta olmak üzere, süratle etrafa yayılan orman yangınlarında, bugüne kadar 25 kişi hayatını kaybetti, 37 bin dönümden fazla alan kül oldu. Yangınların neden olduğu toplam hasar ve ekonomik kaybın 250 ila 275 milyar dolar olacağı varsayım ediliyor.
ABD Lider Yardımcısı Kamala Harris, “acil durum” ilan edilen Los Angeles’ta maliyetleri karşılamak için federal kaynak sağlanacağını açıkladı.
Ancak 9 günlük süreçte yangınlara müdahalede ve su rezervlerindeki yetersizlik, bölge sakinlerinin ve konutu yanan ünlü isimlerin tenkitlerinin gayesi oldu.
TÜRK ÜNLÜLERİN DE KONUTLARI BÜYÜK ZİYAN GÖRDÜ
Los Angeles’taki büyük yangında, lüks malikaneler de büyük ziyan gördü. Ünlü isimlerden Kenan Doğulu ve Beren Saat, meskenlerini kaybedenler ortasındaydı. Survivor yarışmacısı Turabi ise geçtiğimiz günlerde hem meskeninin hem de arabasının büsbütün kül olduğunu duyurmuştu.
GÖKHAN ÖZEN’İN “SAKİN” İLETİSİ REAKSİYON ÇEKTİ
Yetkililer bölgedeki tehlikelere karşı ihtarlarını sürdürürken, müzik dünyasında iz bırakan isimlerden Gökhan İhtimam, Los Angeles’taki konutunun terasından bir görüntü paylaşarak durumu sakinleştirici bir biçimde aktarmıştı.
Özen, “Los Angeles sakin” notuyla paylaştığı görüntüde, “Akrabaları, yakınları ve sevenleri için bu görüntüyü çekiyorum. Duman, itfaiye, panik üzere bir durum kelam konusu değil” şeklinde bir açıklama yapmıştı.
YANGINLA GAYRETTE YETERSİZLİK VE SU KRİZİ
Los Angeles’ta devam eden yangınlara müdahalede yaşanan yetersizlikler, yetkililerin açıklamalarıyla daha da gün yüzüne çıktı. Los Angeles Bölgesi İtfaiye Şefi Anthony Marrone, “Los Angeles County ve etrafındaki 29 itfaiye teşkilatının hiçbirinin, bu boyutta bir felakete hazırlıklı olmadığını” belirtti. Bu açıklamalar, bölgede su kaynaklarıyla ilgili önemli sıkıntıların yaşandığını ortaya koydu.
Los Angeles Su ve Güç Dairesi (LADWP) CEO’su Janisse Quinones, yangından en çok etkilenen Pacific Palisades bölgesindeki su tanklarının süratle boşaldığını ve bu tankların süratle doldurulamadığını açıkladı. Quinones, “Palisades’deki su sistemine büyük bir talep oldu. Bu talep, sistemin hudutlarını aşarak 15 saat boyunca olağanın dört katına çıktı ve bu da su basıncını düşürdü” diye konuştu.
AA’nın elde ettiği datalara nazaran, orman yangınlarını söndürmek için kullanılacak olan fakat bakım nedeniyle kapalı bulunan su rezervuarları, bölgedeki su krizinin boyutlarını gözler önüne serdi. California Valisi Gavin Newsom, yangınlara müdahalede yaşanan su sorunu için bağımsız bir soruşturma talep etse de, itfaiye departmanının bütçesinden yaklaşık 18 milyon dolarlık kesinti, bu sorunun temel sebeplerinden biri olarak gösteriliyor. Los Angeles İtfaiye Şefi Kristin Crowley’nin, bu kesintilerin “büyük yangınlara hazırlık ve müdahale kapasitesini” zayıflatacağı konusunda daha evvel ihtarda bulunduğu ortaya çıktı. Lakin, Los Angeles Belediye Başkanı Karen Bass, bu kesintilerin yangınlara müdahaleyi olumsuz etkilemediğini savundu.
SU KRİZİNİN SORUMLUSU RESNICK AİLESİ
Yangınlara müdahale sırasında yaşanan su krizinden ötürü, tarım kesiminde güçlü bir yer tutan ve geçmişte çeşitli tartışmalarla gündeme gelen Amerikalı Resnick ailesi de tenkitlerin amacı oldu. Wonderful Company’nin sahibi olan Resnick ailesi, bölgedeki su kaynaklarını büyük ölçüde denetim eden bir şirket olarak, suyun büyük bir kısmını tarım için kullandığı argümanlarıyla suçlanıyor. Eyaletteki en büyük su kullanıcılarından biri olan aile, yaklaşık 130 bin dönümlük alanda suya hassas eserler yetiştiriyor. Resnick ailesinin, yer altı su depolama alanı “Kern Water Bank”te yüzde 57 paya sahip olması, suyun dağılımında adaletsizlik yaratıldığı tenkitlerini gündeme getirdi. Ailenin, bu depo alanlarına sahip olmak için devlet yasalarında düzenlemeler yapılmasını sağladığı argüman ediliyor.
SOSYAL ADALETSİZLİK VE İTFAİYE EKİPLERİ
Yangınlara müdahale konusunda kamu idaresindeki eksiklikler devam ederken, zenginler ve ünlü isimler, kendi mülklerini korumak için “özel yangın söndürme ekipleri” kurmaya başladı. Müzikçi Miley Cyrus’ın menajeri Adam Leber, eski Los Angeles Belediye Lider adayı milyarder Rick Caruso ve gayrimenkul yatırımcısı Keith Wasserman üzere isimlerin, özel gruplar aracılığıyla yangınla çaba ettiğini duyurdu. Bu durum, toplumsal medyada büyük bir öfke dalgasına yol açtı. Kullanıcılar, “Vergilerimizi ödeyip hükümetin yapamadığı işi özel bireyler yapabiliyor, bu çok üzücü,” ve “Devlete güvenemeyeceğiniz her durumda bu açıkça görülüyor,” üzere yorumlar yaptı. Yangınlar, yalnızca çevresel bir felaket olmanın ötesinde, toplumsal adaletsizliği de gözler önüne serdi.
BELEDİYE LİDERİNİN GANA GEZİSİ REAKSİYON ÇEKTİ
Los Angeles Belediye Başkanı Karen Bass, yangınlar devam ederken Batı Afrika’daki Gana’yı ziyaret etmeye karar verdi ve bu durum tenkitlere neden oldu. ABD’nin seçilmiş başkanı Donald Trump’ın eski danışmanı Richard Grenell, X platformunda yaptığı paylaşımda, Bass’ın “şehir yerle bir olurken” Afrika’da bulunmasını eleştirdi. Elon Musk da birebir platformda Bass’ı “beceriksiz” olmakla suçladı. Bass, geri dönerken havaalanında gazetecilerin “Özür dilemeyi düşünüyor musunuz?” sorusuna karşılık vermedi.
TRUMP VE BIDEN ORTASINDA SUÇLAMALAR
Yangınların devam ettiği sırada, ABD’nin eski başkanı Donald Trump, 8 Ocak’ta yaptığı açıklamada, yangınların California Valisi Gavin Newsom ve Lider Joe Biden’ın berbat idaresi sonucu çıktığını öne sürdü. Trump, Los Angeles’taki yangın musluklarında su olmadığını ve FEMA’nın kâfi fon sağlanmadığını belirterek, “İşte Joe Biden’ın bana bıraktığı bu. Teşekkürler Joe” dedi. Biden ise 10 Ocak’ta yaptığı açıklamada, yangınlarla çaba için gereken tüm masrafları 6 ay boyunca karşılayacaklarını duyurdu, lakin 770 dolarlık tek seferlik ödeme, mağdurlar tarafından yetersiz bulundu.
HOLLYWOOD DA YANGINDAN ETKİLENDİ
Los Angeles İtfaiye Departmanı, bu yangını “kent tarihinin en yıkıcı yangınlarından biri” olarak tanımlarken, 150 binden fazla kişi tahliye edilmek zorunda kaldı. Hollywood bölgesi de yangınlardan etkilendi, ve ünlü isimler, kentin en değerli bölgelerinde bulunan meskenlerini kaybetti. Adam Brody, Leighton Meester, Miley Cyrus, Mel Gibson, Jamie Lee Curtis, Paris Hilton üzere birçok ünlü, yangının tahribatından ziyan gördü.
Mel Gibson, yangınların sebebini sorgulayarak, “İnsan, akıllarında bir gaye olup olmadığını düşünmeye başlıyor. Ne olabilir? Boş bir eyalet mi? Bilmiyorum,” halinde konuştu. Ayrıyeten, James Woods ve Sara Foster üzere ünlüler, su krizinden ötürü Biden idaresini eleştirdi.
SİGORTA KRİZİ VE POLİÇE İPTALLERİ
Yangınlarda, 12 binden fazla yapı ya hasar gördü ya da büsbütün yok oldu. Fakat sigorta şirketlerinin yangın öncesinde birçok poliçeyi iptal etmesi, mülk sahiplerini güç durumda bıraktı. Son aylarda büyük sigorta şirketlerinin birçok, yeni poliçe düzenlemeyi durdurmuş ya da kısıtlamıştı. “Allstate” ve “Farmers Sigorta” üzere dev sigorta şirketleri, California’da poliçeleri yenilememiş, birçoğu ise “Sigorta Gereksinimlerine Adil Erişim Planı”na geçmek zorunda kalmıştı. Ayrıyeten, State Farm General sigorta şirketi, geçen yıl temmuzda 72 bin müşterisinin sigortasını iptal ettiğini açıklamıştı.
Eyaletteki riskli bölgelerde sigorta kapsamı dışındaki kayıplar büyük bir ekonomik yük yaratırken, bu durum, birçok yangın mağdurunun kayıplarını sigorta kapsamında karşılayamamasına neden oldu. Bu ortada, elektrik dağıtım şirketi Southern California Edison, yangınlardan birinin kendi ekipmanlarından kaynaklandığı gerekçesiyle dava edildi.