Mutlu bir yaşamın fotoğrafını sunan; umudun ve sevginin öyküsü: Semaver

Türk edebiyatının büyük ustası olan Sait Faik’in tahminen de en çok sevilen hikayesidir Semaver. Keyifli bir ömrün fotoğrafını bizlere sunan Abasıyanık’ın kitabını sizler için inceledik.

Öykücülükte edebiyatımızda çığır açan Sait Faik Abasıyanık’ın ‘Semaver’ hikayesi, Ali ve annesinin huzurlu, memnun hayatını ele alan sıcacık bir hikayedir. Semaver birinci olarak 1936 yılında yayınlandı. Bu tıpkı vakitte Sait Faik’in yayınlanan birinci kitap özelliğini taşıyor.

“BAYRAKLARI DEĞİL, İNSANLARI SEVİYORUM”

“Anlaşıldı; ben bayrakları değil, insanları seviyorum. Öyleyse yuvarlak dünyanın üstünden akıp geçen yıldızlara bakan vapurlarda ömrüm geçecek. Bandırası her ne olursa olsun aşılandığım ve ekildiğim limanda kollarımı sallayarak her geçen vapuru selamlayacağım.”

Sait Faik kıssalarının beslenme noktası; kahvehane köşelerinde pinekleyen beşerler, balıkçılar, her sabah işe giden fabrika çalışanları, seyyar satıcıların insanı uykusundan uyandıran sesleri, İstanbul’un tarih kokan sokakları, caddeleri, varoş mahallerde hayat süren yoksul ve memnun insanlarının harmanlamasıyla birbirinde hoş öyküler ortaya çıkıyor. Faik’in, edebiyatımıza hoş kıssalar kazandırmasının sırrı burada yatmaktadır.

Sayfa: 136

HUZURLU BİR HAYAT

İstanbul’un Halıcıoğlu semtinde bir gecekonduda birlikte yaşayan anne ve oğlu ortasında mutluluğun hiç de güç olmadığını en hoş örneğini vermektedir.

Annesi her sabah oğlunu sıcak yatağında uyandırır, yeni doğan bir bebek üzere sevip öper, koklar. Mutfakta semaverde kaynayan sıcak çay, kızartılmış ekmek kokusu onların mutluluğunun ana kaynağıdır. Semaver’in çay kaynatmaktan öte bu keyifli aileyi birbirine kenetleyen sihirli bir fonksiyonu vardır güya.

Uzun vakittir işsiz olan Ali, nihayet bir fabrikada iş bulur. Bu annesi ve kendisi için keyifli olmaları için bir öbür sebep olur.

Ali’nin annesi günün birinci ışıklarıyla her sabah kalkar, sabah namazını kılar, Allah’a oğlu için dua eder. Zira bu dünyada oğlundan öbür kimi kimsesi olmayan bu bayan için tek tesellisi Ali olmuştur.

SEMAVER’İN VERDİĞİ MUTLULUK

Ondan gayrı tutunacağı bir kısım yoktur. Yazının girizgâhında kıssanın sırrı Semaverde yatar diye kısaca belirtmiştim. Sabah namazından sonra Ali’nin annesi mutfağa girer, oğlu için ekmek kızartır semaverde çayı demler. Semaverin buharı, sıcaklığı mutfakta yayılan bütün hoş kokuların önüne geçmektedir adeta.

Onların memnunluğu semaverde kaynatılan çayın mis kokulu hoşluğundan gelmektedir. Bu mutluluğun ana kaynağı semaverdir. Güçlü bağların da.

Artık bir işi olan Ali, her gün memnun bir biçimde uyanır. Annesinin semaverde demlediği demli çayını kızartılmış ekmekle kahvaltısını huzur içinde yapar. Annesinin hayır duasını alır, elini öperek konuttan çıkar.

İSTANBUL FOTOĞRAFI…

İstanbul, uykusunda daha yeni uyanmıştır. Sabahın habercisi satıcıların derinden gelen güçlü seslerinin yanı sıra Boğaz’ın serin sularını yırtarak geçen vapurların ve tramvayın gecenin ayazında ıslanan raylarda daha uyanamamış uykulu yolcularını taşır.

Akşamdan kalanlar için ise günün başlamadan bitmesidir.

Dilenciler de günü kurtarmak için izbe meskenlerinden çıkar, günün onlar için bereketli geçmesi için yeni güne merhaba derler.

Ali, bir sabah yatağından memnunlukla gerinerek uyanır. Her sabah alışık olduğu çayın ve ekmeğin mis kokusu burnuna gelmediğini hisseder.

Evde o eski sıcaklığı ve canlılığı görmez. Bu durumu hayli garipseyen Ali, telaşla odasından fırlayarak mutfağa masraf. Annesinin cansız vücuduyla karşılaşır.

ARTIK KAYNAMAYAN SEMAVER

Zamansız gelen mevt, Ali’nin hayatının artık eskisi üzere olmayacağının habercisidir. Oğlu için her vakit olduğu üzere kahvaltı hazırlamak için mutfağa giren annenin yorgun kalbi daha fazla dayanamaz ve oracıkta son nefesini verir.

Mutluluğu bozan bu ani vefat tıpkı vakitte o konutta daima kaynayan semaverin de artık kaynamamasına sebep olur.

Çağdaş öykücülüğümüzün önde gelen ismi Sait Faik’in öyküleri insan odaklıdır. Muharrir, yapıtlarında yüklü olarak kentte yaşayan az gelirli sınıfın insanlarının hayatını bütün gerçekliği ve çıplaklığıyla çarpıcı bir formda anlatır. Sait Faik, kuyumcu titizliğiyle yazdığı satırlarla bizi dünyasına davet ediyor.