Nahid Sırrı Örik’ten şöhretin zorlu yolculuğu: Teselli yahut Turnede Bir Artist Öldürüldü

Nahid Sırrı Örik’in ince müşahedelerini edebileştirme gücünün ve unutulmaz, derinlikli karakterler yaratma yeteneğinin her satırında hissedildiği Teselli, tıpkı Yıldız Olmak Kolay mı? romanı üzere birebir vakitte Cumhuriyet’in birinci yıllarının cümbüş anlayışını sunması bakımından güçlü bir kaynak.

Yazar, romanda klâsik müziklere, halk danslarına, alaturka musikiye yer verirken gazino, çay bahçesi, tiyatro, bar üzere cümbüş dünyasının içinde, her kademesinde çalışan bayanların yaşadıklarını, toplumun onlara bakışını da aktarır. Onların meselelerini, geçim kaygılarını, gönül maceralarını işler.

Nezihe Yanıkses, hayalleri ve hırsları uğruna turneye çıkar, sahne alır, parlamayı bekler… Lakin şöhretin yolu, acı, kıskançlık ve trajediyle doludur. Işıltıların gerisindeki sessiz dramları ve insani çatışmaları anlatan, sahne sanatkarlarının yalnızlığını ve toplumun bakışını ele alan bu roman, ince bir müşahedeyle işlenmiş…

TEFRİKA EDİLEN ROMAN

Sorgulamadan, yargılamadan, kınamadan… 1958’de Vatan gazetesinde Turnede Bir Artist Öldürüldü ismiyle tefrika edilen roman, Nahid Sırrı Örik’in Taha Toros Arşivi’nde bulunan el yazısı notunda yapıtın ismini “Teselli’ye tahvil ediyorum” tabiri yer aldığından Teselli veyahut Turnede Bir Artist Öldürüldü ismiyle birinci defa okurla buluşuyor.

Sayfa: 96

KİTAP NE ANLATIYOR

Artist olma hayali kuran, pek hoş ve etkili bulduğu sesinden kendine,“Yanıkses” diye bir soyadı yapan Nezihe; hayat koşulları nedeniyle gazinoda fındık fıstık satıcılığı yaptığı günlerden birinde, bir turnede hanendelik teklifi alır.

İstanbul’da ulaşamadığı biricik hayaline küçük kentlerde, kasabalarda ulaşma isteğiyle teklifi kabul eder; bir an için talihi döner ve kendisini artist olarak sahnede bulur da. Lakin hayatının kesinlikle ki en hoş devresi olan sahne günleri, maalesef uzun sürmez…

NAHİD SIRRI ÖRİK

Nahid Sırrı Örik 1895’te İstanbul’da doğdu. Dedesi divan sahibi bir paşa, babası ise üst seviye bir bürokrat ve Shakespeare’in iki yapıtını lisanımıza kazandırmış bir tercümandı.

Eğitimine konutta bir Türkçe hocası ve bir Fransız mürebbiye ile başlayan Nahid Sırrı Örik, Afitab-ı Maarif Rüştiyesi’ni bitirdikten sonra ortalarında Galatasaray ve Hukuk Mektebi’nin bulunduğu birkaç okul değiştirdi.

Birinci Dünya Savaşı içinde, 1915’te yurtdışına gitti. Tiflis, Berlin, Kopenhag, Paris, Viyana ve Roma’da bulundu, birinci hikayesi 1927’de Fransa’da, Fransızca olarak yayımlandı. 1928’de yurda döndü ve Cumhuriyette yazarlığa başladı.

EDEBİYATIN HER ALANINDA ESERLER VERDİ

Milli Eğitim Bakanlığfnda uzun yıljar tercüman olarak çalıştı. Hasan Âli Yücel devrinde Dünya Klasikleri’ne birer Voltaire ve Balzac çevirisiyle katkıda bulundu. Roman, kıssa, oyun, deneme, inceleme, anı ve seyahat cinslerinde eserler verdi, çevirileri dahil 30’u aşkın kitabı yayınlandı.

Usta müellif 18Ocak 1960 yılında hayatını kaybetti.