Nevşehir’de boşaltılan kömürlükte 600 yıllık tarih çıktı
Kapadokya bölgesinin değerli destinasyonları ortasında yer alan Ürgüp ilçesine bağlı Taşkınpaşa köyünde boşaltılmış bir kömürlükte, Taşkınpaşa köyünün kurucusu olan Taşkın Paşa tarafından ibadethane olarak yaptırıldığı düşünülen bir yapı bulundu.
Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Kısmı öğretim üyeleri tarafından yapılan incelemeye NEVÜ Rektörü Semih Aktekin’de eşlik etti.
“TAŞKIN PAŞANIN 6. JENERASYON TORUNUYUZ”
Yapının sahibi 63 yaşındaki Mehmet Esen yaptığı açıklamada, “Taşkın Paşa’nın 6. Nesil torunuyuz. Evvelce babamın vaktinde turistler buraya gelirdi fakat meskene girdirmezlerdi. Burada bir cami olduğunu söylerlerdi. Biz burayı Taşkın Paşa’nın mescidi olarak biliyorduk. Lakin külliye olarak belirlendi. Buradan sonra da büyük olan asıl camiyi yaptırmış. Fakat birinci gelişinin burası olduğunu biliyoruz” halinde konuştu.
“BURADAKİ KANDİLLİKLER, NİŞLER BİR HAYAT OLDUĞUNU GÖSTERİYOR”
NEVÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Kısmı Doç. Dr. Savaş Maraşlı da açıklamasında; bulunan yapının Tekkenin Dergahın, Taşkınpaşa Külliyesine bağlı bir yer olduğunu düşündüklerini söyledi. Maraşlı; “Buradaki kandillikler, nişler, ocaklar pirin bir ömür alanı olduğunu gösteriyor. Yani konuklarını ağırladığı, tahminen tekkede çorbanın kaynadığı, yemeğin yapıldığı, konukların ağırlandığı, açların doyurulduğu bir yer. Zira tekkelerde bu türlü tasavvuf anlayışlar var.
Bu üslup bir yer olduğunu anlıyoruz. Bu yapı daha evvel hiçbir literatürde geçmiyor. 1960’lardan beri bilhassa sanat tarihçileri tarafından deşifre edilmiş, fakat açılmamış bir yer. Külliyenin mescidi, türbesi, zaviyesinden bahsediliyor, lakin bu yapıya kimse değinmiyor. Aslında 600 yıllık bir yapı. Birinci kere gün yüzüne çıkan, saklanmış ve tahminen de saklandığı için de bu formda korunmuş. Baktığımız vakit cephe anlayışı bizim Selçuklulardan beri aşina olduğumuz beylikler devrinde de devam eden süslemeler, materyaller ve teknik bir anlayışla yapılmış” dedi.
“BURANIN NE MAKSATLA KULLANILDIĞINI TESPİT ETMEYE ÇALIŞACAĞIZ”
NEVÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Kısmı Doç. Dr. Alper Altın da yapıdaki süslemelerin yüklü olarak geometrik ve bitkisel süslemelerden oluştuğunu söyledi. Altın, “Eretna yapılarında klasik gördüğümüz cephe dizaynını burada da görüyoruz. Süsleme yüklü olarak geometrik ve bitkisel süsleme üzerinden yürütülmüş. Bu süslemelerde bir tarz kritiği yaptığımızda bunun bir Eretna yapısı olduğunu, emsal özelliklerinden ötürü da Buyruk Taşkın’ın yaptırmış olabileceğini belirtebiliriz. Şu an burayı ne maksatla kullanılıyordu tam olarak bilemiyoruz. Bizler de bunlarla ilgili araştırmalar yapıp, buranın ne hedefle kullanıldığını tespit etmeye çalışacağız. Çabucak gerimde gördüğünüz niş, muhtemelen mihrap nişi.
Çünkü kıble istikamet tayinine baktığımızda cami ile tıpkı tarafa denk geliyor. Burası bir mescit olarak kullanıldı mı tam olarak bilmiyoruz fakat en azından mihrabı olduğu için fonksiyonel olarak burada namaz kılındığını belirtebiliriz. Buranın içi bu kadar görülebilir değildi, Paklık çalışmasından sonra bu yapı açığa çıktı. Birtakım yerlerini biz birinci geldiğimizde görememiştik. Çabucak sağımda kalan kitabeyi de dün gece fark edebildik. Yani aslında bakir bir yer. Burada yaptığımız çalışmalarla bu yapının fonksiyonunu, süslemelerini daha açığa çıkarmayı planlıyoruz” dedi.
