Sabancı Üniversitesi İstanbul Siyasetler Merkezi (İPM), “Türkiye’nin Karbonsuzlaşma Yol Haritası: 2053’te Net Sıfıra Doğru” başlıklı raporunu basın toplantısıyla kamuoyuna duyurdu. Rapor, Türkiye’nin 2025-2053 periyodu için emisyon azaltım senaryoları ve bu sürece ait yatırım maliyetlerini ortaya koyuyor.
TÜM DALLAR VE SERA GAZLARI DAHİL
Çalışma; elektrik, sanayi, binalar, ulaştırma, tarım ve atık bölümlerini kapsarken, karbondioksit, metan, nitröz oksit ve F-gazları üzere tüm sera gazlarını kıymetlendirdi. Böylelikle 2053 net sıfır amacı için kapsamlı bir yol haritası oluşturuldu.
İKİ SENARYO: REFERANS VE NET SIFIR
Raporda, emisyonların gelecekteki seyri iki senaryoyla incelendi. Referans senaryoda mevcut siyasetlerin sürmesi halinde emisyonların artmaya devam edeceği öngörülürken, Net Sıfır senaryosunda yenilenebilir güce geçiş, kömürden çıkış, elektrikli araçların yaygınlaşması ve endüstride teknoloji dönüşümü üzere adımların tesiri tahlil edildi.
2053’E KADAR YÜZDE 61 AZALTIM MÜMKÜN
Net Sıfır senaryosuna nazaran Türkiye, 2053’e kadar toplam sera gazı emisyonlarını yüzde 61 azaltabilecek. Bu, yıllık ortalama yüzde 3’lük düşüş manasına geliyor. 2035’te emisyonların 2021’e nazaran yüzde 35 azalması da mümkün görülüyor. Lakin bu gayeye ulaşmak için 2025-2035 periyodunda 265 milyar dolarlık ek yatırım gerekiyor. Bu maliyetin yüzde 75’i binalardaki dönüşümden kaynaklanıyor.
ELEKTRİK DALINDA BÜYÜK DÖNÜŞÜM
Rapora nazaran, elektrik bölümünde net sıfır senaryosunda yıllık emisyonlar ortalama yüzde 6,5 düşecek. 2053’e gelindiğinde karbondioksit eş bedelinde yüzde 84 azalma sağlanabilecek. Bu dönüşüm için toplam 80,1 milyar dolarlık yatırım öngörülüyor ve en büyük yük santral yatırımlarına düşüyor.
SANAYİDE 8,3 MİLYAR DOLAR EK YATIRIM
Sanayi kesimi için net sıfır senaryosu, daha fazla elektrik talebine yol açsa da verimlilik artışlarıyla toplam güç tüketimi dengeleniyor. 2035’e kadar 8,3 milyar dolarlık yatırım gerektiren dönüşüm sayesinde 2053’te sanayi emisyonlarının yüzde 44 azaltılması öngörülüyor.
ULAŞTIRMADA ELEKTRİFİKASYON VE TASARRUF
Ulaştırmada elektrifikasyonun tesiriyle 2053’te emisyonlar, referans senaryoya nazaran yüzde 70; 2025’e nazaran ise yüzde 52 azalabilecek. Kesimde dönüşüm için 75,3 milyar dolarlık yatırım gerekiyor fakat fosil yakıtlardan uzaklaşma sayesinde 111,9 milyar dolarlık tasarruf sağlanabileceği hesaplanıyor. Böylelikle net yarar 36,5 milyar dolar olacak.
BİNALARDA FOSİL YAKITLARA VEDA
Binalarda dönüşümün temel adımları ortasında yeni yapıların “Neredeyse Sıfır Güçlü Bina” olarak inşa edilmesi, eski binaların kademeli yenilenmesi ve güç verimliliği yatırımları yer alıyor. Ayrıyeten 2045’e kadar ısınmada fosil yakıtların büsbütün terk edilmesi hedefleniyor. Bu dönüşüm için 200 milyar dolarlık yatırım gerekiyor.
TARIMDA 13,2 MİLYAR DOLARLIK DÖNÜŞÜM
Mevcut eğilimlerle tarım kaynaklı emisyonların 2053’te 99 milyon tona çıkacağı öngörülüyor. Net sıfır senaryosunda ise bu ölçü 68 milyon tona düşürülebilir. Bunun için 13,2 milyar dolarlık ek yatırım koşul.
“EMİSYONLAR 2010 ÖNCESİ DÜZEYLERE DÜŞÜRÜLEBİLİR”
İPM İklim Değişikliği Çalışmaları Koordinatörü Dr. Ümit Şahin, raporun Türkiye’nin emisyonlarını planlı bir stratejiyle 2025-2035 ortasında mutlak olarak azaltabileceğini vurguladı. Şahin, “2021, emisyonların tepe yaptığı yıl olarak kalmalı. 2025’ten itibaren süratli bir azaltım sağlanırsa, 2035’te emisyonlar yüzde 35 düşerek 2010 öncesi düzeylere inebilir.” dedi.
Şahin ayrıyeten, kömürden çıkışın 2036’ya kadar tamamlanabileceğini, bunun da yıllık 10 GW rüzgar ve güneş gücü suramı ile 9 GW batarya yatırımı sayesinde mümkün olacağını belirtti.